پزشک معالج  که معمولا متخصص قلب است، آزمایش استرس ورزشی که یک آزمایش بسیار رایج برای بررسی و ارزیابی مسائل مختلف سلامتی است را به شما تجویز می کند، مواردی مثل:

• نحوه پمپاژ خون توسط قلب
• میزان سنجش دریافت خون کافی و غنی از اکسیژن توسط قلب
• نحوه عملکرد بدن در فعالیت های بدنی (روی تردمیل یا دوچرخه ثابت) در مقایسه با سایر افراد هم سن و جنس
• بررسی علائم بالینی (ناراحتی قفسه سینه، تنگی نفس، احساس تپش قلب یا حتی سرگیجه در حین انجام فعالیت بدنی
• شناسایی و ارزیابی آسان تر برخی از مشکلات قلبی مانند مشکلات مربوط به ماهیچه ها، دریچه های قلبی، خون رسانی به عضله قلب
• بررسی پالس های الکتریکی قلب در حالت استراحت و در حین ورزش.

تست ورزش به پزشک معالج کمک می‌کند تا لزوم نیاز به آزمایش‌های تشخیصی اضافی ( اغلب تهاجمی‌تر هستند مثل آنژیوگرافی ) و اثر بخشی فرایند درمان و کاهش ابتلا به حملات قبلی را بررسی کند.

اگر علائم بیماری قلبی عروقی دارید، انجام این آزمایش برای بررسی مشکلات زیر تجویز می شود

• آنژین یا درد قفسه سینه که به دلیل جریان خون ضعیف به قلب ایجاد شده است
• آریتمی (ضربان قلب سریع یا نامنظم است)
• تنگی نفس
• احساس سبکی سر یا سرگیجه

تست ورزش می تواند برای تشخیص بیماری های قلبی زیر نیز برای شما تجویز شود:

• بیماری قلبی مادرزادی
• نارسایی احتقانی قلب
• بیماری عروق کرونر
• بیماری دریچه قلب
• کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک

افرادی که مشاغل پرخطر دارند مانند خلبانان یا ورزشکاران حرفه ای ممکن است برای بررسی سلامت کلی خود نیاز به تست استرس ورزشی داشته باشند.

تست ورزش برای بررسی موارد زیر برای کسانی که دچار بیماری های قلبی عروقی هستند نیز تجویز می شود:

• شروع کردن یا ادامه دادن ورزش و فعالیت های بدنی
• بررسی اثر بخشی درمان های تجویزی همچون دارو درمانی یا درمان های تهاجمی جراحی
• بررسی خطر عوارض قلبی عروقی به دلیل وجود سابقه شخصی یا ارثی این بیماری ها
• بررسی عوارض قلبی عروقی دیابت یا سایر بیماری های زمینه ای که خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می دهد
• ارزیابی خطرات انجام جراحی های قلب و عروق و عوارض آن

گاهی اوقات پزشک متخصص حتی به افرادی که بیماری قلبی یا علائم آن ها را ندارند یا دچار بیماری های زمینه ای مثل دیابت، فشار خون بالا، چربی خون بالا یا بیماری های ارثی قلبی هستند نیز تست ورزش را برای ارزیابی خطرات ابتلا به بیماری های قلبی و سکته توصیه می کنند.

روش های زیادی برای ارزیابی عملکرد قلب در موقعیت های پرکار بدنی وجود دارد. همگی انواع مختلف تست ورزش، شامل بررسی ضربان قلب، فشار خون، سطح اکسیژن و فعالیتهای الکتریکی قلب است، اما در نحوه انجام آن تفاوت های جزئی وجود دارد. انواع تست استرس ورزش عبارتند از:

اکوکاردیوگرافی استرس مشابه تست ورزش است اما جزئیات بیشتری را به پزشک ارائه می دهد. در اکو استرس پزشک قلب شما را قبل و در حین فعالیت ورزشی تحت اکوی قلب قرار می دهد. در اکوکاردیوگرافی از امواج صوتی برای ارزیابی جریان خون در قلب و عضلات، دریچه ها و عملکرد دریچه‌ها استفاده می‌ شود.

اگر نتایج تست استرس اولیه شما نامشخص باشد، ممکن است نیاز به اکوی استرس داشته باشید. این کار به پزشک کمک می کند تا میزان و نحوه جریان خون از حفره های قلبی و همچنین اثرات ورزش روی کارکرد قلب را مشاهده کند.

این آزمایش رایج ترین و اساسی ترین تست استرس قلب است. این آزمایش با راه رفتن روی تردمیل یا رکاب زدن روی دوچرخه سواری ثابت انجام می شود. یک فیزیولوژیست ورزشی به همراه یک تکنیسین معمولاً سرعت و ارتفاع تردمیل را با توانایی راه رفتن و تناسب اندام کلی شما تنظیم می کند.

در صورت خاص بودن شرایط جسمی تان اگر نتوانید رکاب بزنید یا راه بروید از تزریق دارو برای قوی‌تر و سریع‌تر پمپاژ قلبی و گشاد کردن رگ های خون‌رسان به قلب استفاده می شود. همزمان نیز با نوار قلب فعالیت الکتریکی قلب شما را ثبت می کشود. تست ورزش علائم بیماری عروق کرونر را بررسی می کند.

اگر پزشک متخصص بازتوانی قلبی را به شما توصیه کند؛ این برنامه شامل تست استرس هم هست. توانبخشی یک برنامه ورزشی تحت نظارت پزشک است که به افراد مبتلا به بیماری قلبی کمک می کند تا از نظر بدنی فعال تر شوند. تست استرس توانبخشی قلبی شامل موارد زیر است:

• تست استرس ورودی یا اولیه: به تیم توانبخشی کمک می کند تا یک برنامه ورزشی متناسب با توانایی های شما ایجاد کند.
• تست استرس خروجی یا ثانویه: با این آزمایش پیشرفت شما اندازه‌گیری و پس از تکمیل توانبخشی، یک برنامه ورزشی طولانی‌مدت برایتان ایجاد می شود.

این تست استرس قلبی پیشرفته از یک ماده رادیواکتیو و اسکن قلب برای ارزیابی عملکرد قلب در حین فعالیت بدنی استفاده می کند. تکنیسین از قلب شما قبل و بعد از ورزش با دستگاه عکس می گیرد. یک متخصص اکوکاردیوگرافی نیز میزان جریان خون به ماهیچه قلب شما در حالت استراحت و پس از آن را مقایسه می کند. در این آزمایش کاهش سیگنال جریان خون معمولاً نشان دهنده انسداد یک یا چند رگ قلب است. تست استرس قلبی هسته ای موارد زیر را بررسی می کند:

شدت انسداد بیماری عروق کرونر

ارزیابی کارایی درمان های قبلی مانند استنت یا جراحی بای پس

اجتناب از آزمایش های تهاجمی قلب مانند کاتتریزاسیون قلبی

بررسی سالم بودن قلب برای جراحی غیر قلبی یا انجام فعالیت های ورزشی

تست استرس قلبی برای همه مناسب نیست. در صورت داشتن موارد زیر ممکن است نیازی به هانجام تست آزمایش نداشته باشید:

• با تشخیص بیماری عروق کرونر، تحت درمان قرار گرفته اید و سال هاست که علائم بالینی جدیدی نداشته و درمان دارویی برای شما به خوبی عمل می کند.
• عدم داشتن عومال خطر ساز بیماری های عروق کرونری
• خطر کم بروز بیماری قلبی مثل کسانی که سیگار نمی کشند، فعالیت بدنی دارند و از یک رژیم غذایی سالم قلبی استفاده می کنند.

این آزمایش برای افراد مبتلا به بیماری های قلبی که انجام تست استرس برای آنها ضرر دارد تجویز نمی شود، مثل این بیماری ها:

• آنوریسم و دیسکسیون آئورت.
• اندوکاردیت، پریکاردیت یا میوکاردیت (التهاب عضله قلب).
• حمله قلبی اخیر
• تنگی شدید آئورت (تنگی دریچه آئورت).
• ریتم غیر طبیعی کنترل نشده قلب (آریتمی).
• درد مداوم قفسه سینه

پزشک قلب شما شاید تشخیص دهد که انجام آزمایش استرس ورزشی یا تست‌های استرس «روتین» برای شرایط شما لازم نیست. این کار تا به شما کمک می کند تا از هزینه‌ها و درمان‌های غیرضروری جلوگیری کنید. نتایج یک تست استرس غیر ضروری ممکن است پزشک معالج را وادار می‌کند آزمایش‌های بیشتری را که شما به آن نیاز ندارید مثل آنژیوگرافی عروق کرونر که نسبت به تست استرس، خطر عوارض بیشتری دارند، تجویز کند

متخصصان قلب در تعیین اینکه آیا تست استرس قلب برای شما مناسب است، فاکتور های سلامت کلی شما را در نظر می گیرند مثل:

• سن
• سابقه خانوادگی بیماری قلبی
• ارتباط جنسی
• سابقه سلامت
• سطح فعالیت بدنی
• علائم بالینی
• عوامل خطر بیماری های قلبی مانند سیگار کشیدن، دیابت، فشار خون و کلسترول بالا

در صورت عدم وجود موارد منع مصرف، تست استرس ورزشی بی خطر است. افراد بسیار کمی دچار عوارض می شوند. معمولاً یک فیزیولوژیست ورزشی و یک متخصص قلب، در طول آزمایش در موارد نادری که دچار عارضه می شوید، حضور دارند. این متخصصان عملکر قلبی، داده‌ها و علائم بالینی شما را در طول آزمایش‌ ارزیابی کرده و در صورت نیاز فوراً درمان اضطراری را انجام می‌دهند. شما می توانید در هر زمانی از آزمایش که مضطرب یا ناراحت شدید، تست استرس را متوقف کنید.

بر اساس تحقیقات انجام شده، زنان نسبت به مردان علائم بیماری قلبی را متفاوتی را تجربه می کنند. این امر تشخیص بیماری قلبی در مراحل اولیه را برای پزشکان دچار چالش می کند. به طور کلی، متخصصان این حوزه بر اساس جنسیت و سن شما تست های استرس ورزشی را تنظیم می کنند تا نتایج بهینه را به دست آورند و میزان تشعشعات و نتایج آزمایش نامشخص را به حداقل برسانند.

مدت زمان تست استرس چقدر است؟

اگر در حال انجام یک تست ورزش اولیه هستید، بخش ورزشی تست حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول می کشد. بیشتر زمان انجام آزمایش صرف آماده شدن برای ورزش و ریکاوری پس از آن صرف می شود.

تست‌های استرس ورزش که شامل اکوکاردیوگرافی، تصویربرداری هسته‌ای یا MRI اند اغلب طولانی‌تر هستند و ممکن است تا سه ساعت طول بکشند.

چگونه برای تست استرس ورزشی آماده شوم؟

برای این کار باید:

• در ساعات قبل از آزمایش چیزی نخورید. اگر تست استرس هسته‌ای انجام می‌دهید، ممکن است تا بعد از آزمایش نتوانید غذا بخورید.
• ۲۴ ساعت قبل از انجام آزمایش از مصرف کافئین خودداری کنید. مثل خوردن قهوه، چای، نوشیدنی های انرژی زا و برخی داروهای بدون نسخه
• از استعمال هر گونه دخانیات اجتناب کنید.
• مصرف برخی داروهای تجویزی در روز آزمایش ممنوع است. این داروها شامل بتا بلوکرها و داروهای استنشاقی آسم هستند. قبل از قطع هر دارویی با پزشک معالج خود مشورت کنید.
• اگر برای مشکلات تنفسی خود، از داروهای استنشاقی مثل انواع اسپری استفاده می کنید، آنها را همراه خود بیاورید.
• آرامش خود را حفظ کنید. داشتن مقدار کمی استرس طبیعی است اما احساس اضطراب بیش از حد می تواند بر نتایج آزمایش تأثیر گذار باشد.
• لباس های سبک و راحت و کفش های پیاده روی مناسب بپوشید.

آمادگی های خاص برای افراد دیابتی

مهم است که قبل از آزمایش غذا نخورید. اگر داروهای دیابت مصرف می کنید، نباید وعده های غذایی خود را حذف کنید. برای هماهنگ کردن وعده های غذایی و مصرف داروهای دیابت با پزشک معالج خود مشورت کنید.

اگر یک دستگاه تست قند خون دارید، آن را با خود به آزمایشگا بیاورید تا در صورت لزوم بتوانید سطح قند خون خود را قبل و بعد از آزمایش اندازه بگیرید کنید.

در طول تست استرس ورزشی چه اتفاقی می افتد؟

در اینجا چیزی است که باید در طول تست استرس ورزشی انتظار داشت:

• یک تکنسین علائم حیاتی شما از جمله ضربان قلب در حالت استراحت و فشار خون را اندازه گیری می کند.
• در مرحله بعد، الکترودها روی سینه و پشت شما قرار می گیرند. این الکترودها توسط لوله هایی به نام لید به دستگاه نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام متصل می شوند تا فعالیت های الکتریکی قلب شما را ثبت می کند.
• روی تردمیل راه می روید یا دوچرخه ثابت را با سرعتی مناسب رکاب می زنید.
• هر ۲ یا ۳ دقیقه، پزشک یا تکنسین سرعت و شیب تردمیل یا دوچرخه ثابت را افزایش می دهد، ممکن است احساس کنید که در حال راه رفتن یا رکاب زدن در سربالایی هستید.
• تکنسین و پزشک معالج به طور دوره ای درباره علائم بالینی و احساسی که دارید، سوال می پرسند.
• این آزمایش تا رسیدن به ضربان قلب مطلوب برای ثبت خوانش های مربوط به عملکرد قلب، بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه، طول می کشد. ضربان قلب هدف بیشتر از زمان استراحت است و بر اساس سن و سطح آمادگی بدنی شما تعیین می شود.
• در صورت بروز هر گونه علائم شدید یا به خواست خود شما، تکنسین ها ممکن است آزمایش را زودتر به پایان برساند.

اگر من نتوانم ورزش کنم، آزمایش استرس قلبی چگونه انجام می شود

در این حالت داروهایی را از طریق رگ دستتان دریافت می کنید. این داروها اثرات ورزش را بر روی قلب شما شبیه سازی و آن را قوی تر و سریع تر می کنند. اثر گذاری این دارو ها ممکن است تا یک ساعت طول بکشد.

در حین اکو استرس چه اتفاقی می افتد؟

در استرس اکو همان مراحل تست ورزش معمول را دنبال می کنید با این تفاوت که وقتی ضربان قلب شما به عدد خاصی رسید، از شما خواسته می شود که از روی تردمیل یا دوچرخه ثابت خارج شوید و دراز بکشید.

در مرحله بعد، تکنسین یا متخصص اکوکاردیوگرافی از یک مبدل برای ارسال و دریافت امواج صوتی استفاده می کند. مبدل مستقیماً روی قفسه سینه و بالای قلب شما قرار می گیرد. همزمان با حرکت مبدل پزشک مقداری آن را فشار می دهد. تمام عملکرد قلب با استفاده از این روش د ر یک مانیتور مشاهده شده و ثبت می شود.

کل انجام آزمایش استرس اکو حدود یک ساعت طول می کشد، اما شما کمتر از ۱۵ دقیقه ورزش می کنید.

 از تست استرس هسته ای چه انتظاری می توان داشت؟

برای تست استرس هسته ای، تکنیسین مقدار کمی ماده رادیواکتیو بی ضرر (تالیم یا سستامیبی) به شما تزریق می کند. این ماده برای نشان دادن جزئیات کوچک فعالیت های قلب قبل را هنگام استراحت، ورزش یا هر دو در تصویربرداری پیچیده یا PET scan استفاده می شود. سطح تشعشع کم است و هیچ عارضه جانبی شناخته شده و خطرناکی ندارد.

پس از اسکن اولیه قلب، تست ورزش اولیه را روی تردمیل یا دوچرخه ثابت انجام می دهید. اگر نمی توانید ورزش کنید، به جای آن دارو دریافت می کنید تا قلبتان سخت تر کار کند. بعد از ورزش، یک اسکن اضافی دیگر انجام می دهید.

تست استرس PET حدود ۳۰ دقیقه طول می کشد. زمان کلی انجام تست بین سه تا چهار ساعت است، اما شما کمتر از ۱۵ دقیقه ورزش می کنید.

بعد از تست استرس قلب چه اتفاقی می افتد؟

پس از تکمیل یا توقف آزمایش، ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی علائم بالینی ، ضربان قلب، فشار خون و نوار قلب را تا زمانی که به محدوده نرمال بازگردد، کنترل می‌کنند. این کار حدود ۱۵ دقیقه طول می کشد. هنگامی که ضربان قلب شما به محدوده نرمال رسید، می توانید به خانه بروید.

تفسیر نتیجه تست ورزش نرمال

اگر نتایج آزمایش طبیعی باشد، بدان معنا است که قلب شما به درستی عمل پمپاژ را انجام داده و جریان خون کافی دارد. تفسیر نتایج تست ورزش به سلامتی شما بستگی دارد و بسته به شرایط زیر صورت می پذیرد:

ارزیابی بیماری قلبی: علائم به دلیل مشکل قلبی نیست. ممکن است برای تعیین دقیق علت به ارزیابی های دیگری نیاز داشته باشید. مثل بررسی اضطراب که می تواند درد قفسه سینه و تغییرات ضربان قلب را به همراه داشته باشد.

ورزش یا برنامه ریزی برای جراحی: قلب شما به اندازه کافی سالم است و می توانید یک برنامه ورزشی را شروع کنید یا تحت عمل جراحی قرار بگیرید.

نظارت بر بیماری های قلبی عروقی: درمان های دریافتی برای قلب شما مناسب است و قلب شما می تواند خواسته های بدن شما را برآورده کند.

اگر نتایج تست استرس ورزشی من غیر طبیعی باشد چه اتفاقی می افتد؟

اگر نتایچ تفسیر تست ورزش نرمال نباشد، یعنی به احتمال زیاد درگیر بیماری های قلبی عروقی هستید. برای علائم بیماری خفیف قلبی، پزشک متخصص ممکن است تغییرات سبک زندگی (مانند ترک سیگار، ورزش و برنامه کاهش وزن) و داروهایی را برای درمان بیماری های زمینه ای که دارید مثل دیابت، فشار خون یا کلسترول توصیه کند تا از خطر عوارض آنها به دور بمانید.

اگر ناهنجاری در مراحل اولیه آزمایش تشخیص داده شده یا بر بخش‌های بزرگی از بافت قلب تأثیر بگذارد، ممکن است آزمایش‌های اضافی لازم باشد:

• کاتتریزاسیون قلبی
• سی تی آنژیوگرافی
• تست استرس هسته ای
• اکوی استرس

نتایج غیر طبیعی تست ورزش ممکن است به این معنی باشد که قلب شما به اندازه کافی برای ورزش یا جراحی قوی نیست. برای کمک به جلوگیری از حمله قلبی یا نارسایی قلبی ممکن است نیاز به درمان داشته باشید.