تعریف فشار خون
شریان ها خون را از قلب به سایر قسمت های بدن میبرند. فشار خون فشاری است که خون در عبور از رگ به دیواره آن وارد میکند. فشار خون مقداری متغیر است که در طول روز افزایش و کاهش مییابد.
اندازه گیری فشار خون
فشار خون با دو عدد اندازه گیری میشود:
- فشار خون سیستولیک؛ فشار موجود در شریان ها هنگام ضربان قلب
- خون دیاستولیک؛ فشار موجود در شریان ها در زمان استراحت قلب بین ضربان ها
فشار ۱۲۰ سیستولیک و ۸۰ دیاستولیک به شکل “۱۲۰ روی ۸۰” یا “۱۲۰/۸۰ میلی متر جیوه” خوانده میشود
فشار خون نرمال ۱۲۰/۸۰ میلی متر جیوه است.
فشار خون بالا (هایپرتنشن)
فشار خون بالا یا همان بیماری فشار خون، حالتی است که فشار خون بالاتر از حد طبیعی باشد. فشار خون ثابت نیست و رد طول روز بر اساس فعالیت های مختلف تغییر میکند. بالاتر بودن مداوم فشار خون نسبت به میزان طبیعی ممکن است فشار خون بالا تشخیص داده میشود.
هر چه سطح فشار خون بالاتر باشد، خطر ابتلا به سایر مشکلات سلامتی مانند بیماری قلبی، حمله قلبی و سکته بیشتر است.
تیم مراقبت های بهداشتی میتواند با بررسی سطح فشار خون سیستولیک و دیاستولیک، فشار خون بالا را تشخیص داده و تصمیمات درمانی را اتخاذ کند.
دستورالعمل های مورد استفاده برای تشخیص فشار خون بالا میان متخصصین مراقبت های بهداشتی مختلف، متفاوت است:
- برخی متخصصان در صورتی که فشار خون بیمار به طور مداوم ۹۰/۱۴۰ میلی متر جیوه یا بالاتر باشد، فشار خون بالا را تشخیص میدهند.
- سایر متخصصان در صورتی که فشار خون بیمار به طور مداوم ۸۰/۱۳۰ میلی متر جیوه یا بالاتر باشد، فشار خون بالا را تشخیص میدهند.
سطح فشار خون
در صورت تشخیص فشار خون بالا، خوب است که به متخصص قلب و عروق مراجعه کنید.
علائم و عوارض
معمولا فشار خون بالا پیش از تشخیص هیچ علائمی ندارد، و بسیاری افراد تا پیش از مراجعه و تشخیص اتفاقی بیماری از وجود آن خبر ندارند. تنها راه تشخیص فشار خون بالا، اندازه گیری فشار خون است.
دلایل رویداد
معمولا فشار خون بالا در طور زمان روی میدهد و دلیل بروز آن سبک زندگی ناسالم، مانند کم تحرکی یا بیماری های خاص مانند دیابت یا چاقی است. بارداری نیز میتواند به طور موقت یا دائم باعث فشار خون بالا شود.
علائم
بیماری فشار خون، “قاتل خاموش” نامیده میشود زیرا معمولاً هیچ علامت یا علامت هشدار دهنده ای ندارد و بسیاری از مردم نمی دانند که به آن مبتلا هستند.
تنها راه قطعی تشخیص فشار خون بالا این است که به طور دوره ای از مراقب سلامت یا پزشک خود بخواهید که فشار خون شما را اندازه گیری کند. اندازه گیری فشار خون سریع و بدون درد است.
فشار خون را حتی میتوان به طور منظم در خانه اندازه گرفت که به آن پایش شخصی فشار خون (SMBP) نیز گفته میشود.
عوارض فشار خون بالا
فشار خون بالا میتواند بر قلب، مغز، کلیه و چشم تاثیر منفی داشته باشد. نکته مثبت این که با رعایت رژیم غذایی و کنترل فشارخون میتواند این عوارض را کاهش داد
- بیماری قلبی و سکته قلبی
فشار خون بالا میتواند با کاهش انعطاف پذیری شریانها، به آنها آسیب بزند، که منجر به کاهش جریان خون و اکسیژن ورودی به قلب و بیماری قلبی میشود. علاوه بر این، کاهش جریان خون به قلب میتواند باعث موارد زیر شود:
- درد قفسه سینه موسم به آنژین
- سکته قلبی، به دلیل مسدود شدن مسیر ورود خون به قلب و نرسیدن اکسیژن کافی
- ایست قلبی که یعنی قلب نمی تواند خون و اکسیژن کافی به اندام ارسال کند.
- سکته و مشکلات مغزی
فشار خون بالا میتواند باعث پارگی یا انسداد شریان ها، نرسیدن خون و اکسیژن به مغز و در نهایت باعث سکته شود. سکته مغزی موجب مرگ سلول های مغز، باعث ناتوانی های جدی در گفتار، حرکت و سایر فعالیت های اساسی و حتی مرگ شود.
ابتلا به فشار خون بالا، به ویژه در میانسالی، با عملکرد شناختی ضعیف تر و زوال عقل در آینده مرتبط است.
- بیماری کلیوی
بزرگسالان مبتلا به دیابت، فشار خون بالا یا هر دو مورد، در معرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری مزمن کلیوی هستند.
پیشگیری و کنترل
با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی، فشار خون را میتوان به محدوده سالم کاهش داد یا در محدوده سالم نگه داشتد. برخی تغییرات سبک زندگی میتواند به شرح زیر باشد:
- حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی در هفته (حدود ۳۰ دقیقه در روز، ۵ روز در هفته)
- ترک دخانیات
- رژیم غذایی سالم، از جمله محدود کردن سدیم (نمک) و الکل
- حفظ وزن مناسب
- مدیریت استرس
مصرف دارو
علاوه بر ایجاد تغییرات مثبت در شیوه زندگی، برخی از افراد مبتلا به فشار خون بالا باید برای مدیریت فشار خون خود دارو مصرف کنند.