هرسال با رسیدن نوروز باستانی، همه ما به فکر رخت و لباس نو، خریدن شیرینی و آجیل و خانه‌تکانی می افتیم. حتی به کاهش وزن هم فکر می‌کنیم. اما چه قدر مراقب سلامتی‌مان هستیم؟ اگر دچار فشار خون بالا یا دیابت باشیم، برای تعطیلات پیش رو چه برنامه‌ای خواهیم داشت؟ چه قدر به کنترل فشار خون بالا و دیگر مسائل سلامتی توجه می‌کنیم. احتمالاً «فکر کردن در مورد فشارخون» را در فهرست کارهای خود نخواهیم دید. حالا چه طور؟
فشار خون بالا یک عامل خطر اصلی برای حملات قلبی و سکته‌های مغزی است. مطالعات اخیر متخصصان نشان می‌دهد که مشکلات قلبی عروقی هنگام سال نو و تعداد مراجعات بعدازآن به کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها افزایش می‌یابد.
مردم اغلب در این فصل از سال یعنی اوایل بهار و در تعطیلات نوروز سلامت خود را به خطر می‌اندازند. تعطیلات زمانی برای لذت بردن است. اما در کنار لذت بردن باید سالم وارد تعطیلات شوید و آن را سالم ترک کنید. با در نظر گرفتن این هدف مهم، توصیه‌هایی برای کنترل فشار خون در طول تعطیلات به شما پیشنهاد می‌کنیم:
توصیه‌هایی برای کنترل فشا خون در طول تعطیلات
قبل از جشن گرفتن فکر کنید
همه ما دلمان می‌خواهد از یک مهمانی خوب لذت می‌بریم. اما اگر فشار خون بالا دارید، باید درباره خوردوخوراکتان دقت کنید و هوشیار باشید. بنابراین اگر می‌خواهید وقتتان را در بیرون از خانه سپری کنید. بهتر است یک وعده غذایی سالم در خانه بخورید. با این کار پرخوری شما در رستوران و بیرون از خانه کمتر خواهد شد. مثلاً می‌توانید یک صبحانه کامل در خانه بخورید و بعد بیرون بروید.
می‌توانید قبل از خوردن یک وعده غذایی، از میان وعده‌های سالم استفاده کنید. یا این میان وعده‌ها را همراه خود داشته باشید.
می‌توانید حتی از این فراتر بروید. اگر به مهمانی عید و دیدوبازدید فامیل رفته‌اید، نیم‌نگاهی به روی میز غذا و میز پذیرایی داشته باشید. اینکه چه نوع شیرینی‌ای می‌توانید بخورید یا اینکه از آجیل‌ها فقط آن‌هایی که برای فشار خون بالا خوب هستند را بخورید. می‌توانید به‌جای آجیل و شیرینی، میوه بخورید.
سینی سبزیجات یک کار عالی برای پر کردن شکم است! قبل از غذا سالاد کاهو و سبزیجات بخورید. یا حتی اگر رودربایستی با صاحبخانه ندارید، با خودتان سبزی و سالادهای دست ساز ببرید.
هیچ‌وقت شکمتان را برای خوردن یک غذای بزرگ آماده نکنید. قبل از مهمانی‌ها یک میان وعده کوچک بخورید. هیچ‌وقت با شکم گرسنه از خانه بیرون نروید. از مصرف بیش‌ازحد دسرها در این فصل از سال خودداری کنید. خوردن دسرهای شیرین و نمکی، هم دیابت و هم فشار خون را افزایش می‌دهند.
برای کنترل فشار خون بالا خوردن غذاهای پرنمک ممنوع
طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، افراد بزرگسال باید کمتر از ۵ گرم نمک (کمتر از یک قاشق چایخوری) در روز مصرف کنند. برای کودکان و نوزادان کمتر از این مقدار است. بر اساس آمار، میزان سرانه مصرفی نمک در ایران ۱۰ تا ۱۲ گرم است که بر این اساس، ایرانیان ۲ تا ۳ برابر استاندارد جهانی، نمک مصرف می‌کنند. همچنین، مصرف نمک در بین زنان ایرانی حدود سه برابر مردان است.
محدود کردن سدیم در رژیم غذایی آن‌هم در این زمان از سال واقعاً چالش‌برانگیز و البته خیلی مهم است. سدیم اضافی در جریان خون، موجب افزایش آب میان بافتی شده و فشار خون را افزایش می‌دهد. نمک سفره یکی از منابع سدیم است، اما بیشتر سدیم در رژیم غذایی امروزه از غذاهای فرآوری شده تأمین می‌شود.
مراقب هر غذای کنسروی یا بسته‌بندی‌شده باشید. مثلاً اکثر ژامبون‌های بسته‌بندی‌شده سدیم بالایی دارند.
اگر خودتان آشپزی می‌کنید، بهترین کار این است که نمک بسیار کمی به غذا اضافه کنید، و اضافه کردن نمک بیشتر را به اختیار افراد بگذارید.
افرادی که سعی می‌کنند خود را با رژیم غذایی کم‌سدیم وفق دهند، برنده‌اند و از ابتلا به فشار خون بالا مصون‌ترند. هر چه نمک کمتری استفاده کنید، حس چشایی شما به آن عادت می‌کند.
مصرف نوشیدنی‌های الکلی را واقعاً محدود کنید.
نوشیدن بیش‌ازحد الکل می‌تواند فشار خون را افزایش دهد. سازمان بهداشت جهانی مصرف نوشیدنی های الکلی را دو واحد یا کمتر برای مردان و یک واحد یا کمتر برای زنان در روز توصیه می کند.
مراقب مصرف داروها باشید، چه بی نسخه چه با نسخه
با شروع فصل بهار و تشدید حساسیت‌ها، برخی از افراد به سراغ داروهای ضد احتقان می‌روند. این داروها می‌توانند فشار خون را افزایش دهند. حتماً قبل از مصرف هرگونه دارویی، بروشور و دستورالعمل استفاده از آن را مطالعه کنید و یا از پزشک داروساز سؤال کنید.
تعطیلات عید نوروز یا هر تعطیلاتی، می‌تواند روال عادی را مختل کند. اگر دارویی برای کنترل فشار خون بالا مصرف می‌کنید، بهتر است حواستان به زمان مصرف آن‌ها باشد. می‌توانید از زنگ هشدار موبایل یا جعبه نظم‌دهنده قرص‌ها استفاده کنید. این جعبه‌ها کوچک و در سایزها و طرح‌های مختلفی در بازار موجودند.
استرس خود را در تعطیلات هم مدیریت کنید.
همان‌قدر که تعطیلات سال نو سرگرم‌کننده است، استرس‌زا هم هست. استرس مهمان‌داری، استرس به‌موقع رسیدن به مقصد، جا نماندن از قطار و هواپیما، مراقبت بیشتر از کودکان و … آدم را حسابی به دردسر می اندازد. هورمون‌های مرتبط با استرس می‌توانند فشار خون را افزایش دهند و حتی موجب بروز افسردگی شوند که خود عامل فشار خون بالا محسوب می‌شود.
برای مقابله با استرس محدودیت‌هایی تعیین کنید و برای آرامش خودتان وقت بگذارید. برای مدیریت استرس روزانه یک ساعت به خود اختصاص دهید.
استرس خود را با پرخوری یا زیاده‌روی در مصرف الکل پاسخ ندهید. این کار تا استرس را تشدید می‌کنند.
ورزش کنید و فعالیت بدنی بیشتری داشته باشید. ورزش می‌تواند به کاهش استرس کمک کند. می‌توانید یوگا و مدیتیشن را هم امتحان کنید.
تعطیلات سال نو قرار است سرگرم‌کننده باشد. درست مثل حسی که در بچگی به آن داشته‌ایم. کنترل فشار خون بالا در ایام تعطیلات می‌تواند کیفیت این لذت را دوچندان کند. برای تعطیلات نوروز یک برنامه تغذیه‌ای، فعالیت بدنی و مدیریت استرس داشته باشید تا با کمترین عارضه آن را با لذت به پایان برسانید.
