التهاب عضله قلب | میوکاردیت

میوکاردیت به التهاب عضله قلب (میوکارد) می گویند. اگر قلب دچار التهاب شود توانایی آن برای پمپاژ کاهش می یابد.. میوکاردیت می تواند باعث درد قفسه سینه، تنگی نفس و آریتمی شود.

یکی از علل متداول میوکاردیت عفونت ویروسی است. واکنش های دارویی یا شرایط التهابی عمومی نیز باعث میوکاردیت می شود. میوکاردیت شدید قلب را به شدت ضعیف و حتی موجب لخته خونی در قلب و در نتیجه سکته مغزی یا حمله قلبی می شود. درمان میوکاردیت شامل تجویز دارو، روش‌های غیر تهاجمی یا جراحی است.

برخی از افراد مبتلا به میوکاردیت اولیه علائم بالینی خاصی ندارند و برخی هم علائم خفیفی دارند. علائم شایع میوکاردیت عبارتند از:

• درد قفسه سینه
• خستگی
• تورم پا، مچ پا و دست
• آریتمی
• تنگی نفس در هنگام استراحت یا فعالیت
• احساس سبکی در سر یا غش
• علائمی شبیه آنفولانزا مانند سردرد، بدن درد، درد مفاصل، تب یا گلودرد

گاهی اوقات، علائم میوکاردیت بسیار شبیه حمله قلبی است. اگر درد قفسه سینه و تنگی نفس بی دلیل دارید، فورا به اورژانس مراجعه کنید.

• زمانی که کودکان به التهاب عضله قلب متبلا می شوند، ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:
  • مشکلات تنفسی
  • درد قفسه سینه
  • غش و بی حالی
  • تب
  • تنفس سریع و پی در پی
  • تپش قلب یا آریتمی

در صورت داشتن علائم میوکاردیت و علائمی مثل درد قفسه سینه بدون دلیل، تپش قلب یا تنگی نفس فورا به پزشک مراجعه کنید.

اگر علائم شدید دارید، با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید.

میوکاردیت در اثر عفونت، مصرف برخی داروها، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا التهاب کلی بدن ایجاد می شود. در اغلب موارد علت میوکاردیت برای پزشکان ناشناخته می ماند.

علل بالقوه عارضه التهاب عضله قلب عبارتند از:

• انواع ویروس

 بسیاری از ویروس ها با میوکاردیت مرتبط هستند مثل انواع ویرس سرماخوردگی (آدنوویروس). ویروس کرونا (کووید-۱۹)، هپاتیت B و C، پاروویروس (باعث ایجاد بثورات جلدی به خصوص در کودکان می شود) (بیماری پنجم) و ویروس هرپس سیمپلکس. HIV؛ ویروسی که باعث ایدز می شود نیز در این دسته قرار می گیرد.

• عفونت های دستگاه گوارش

 اکوویروس ها، مونونوکلئوز (ویروس اپشتین بار/EBV) و سرخچه نیز می توانند باعث میوکاردیت شوند.

• انواع باکتری:

 باکتری هایی که می توانند باعث میوکاردیت شوند عبارتند از استافیلوکوک، استرپتوکوک و باکتری هایی که باعث دیفتری و بیماری لایم می شوند.

• انگل ها:

انگل های تریپانوزوما کروزی و توکسوپلاسما می توانند موجب میوکاردیت شوند. برخی از انگل ها که توسط حشرات منتقل و باعث بیماری شاگاس (شایع در امریکای مرکزی و جنوبی) نیز می توانند موجب التهاب عضله قلب شوند.

• انواع قارچ

عفونت های قارچی به ویژه در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند می تواند باعث التهاب عضله قلب شوند. در این میان عفونت های مخمری مانند کاندیدا، انواع کپک ها (مانند آسپرژیلوس) و هیستوپلاسما (در مدفوع پرندگان وجود دارد) نیز در این رده قرار دارند.

• مصرف برخی داروهای خاص یا غیرقانونی (میوکاردیت ناشی از دارو)

داروهای درمان سرطان، برخی از آنتی بیوتیک ها مانند پنی سیلین و داروهای سولفونامید، برخی از داروهای ضد تشنج و مصرف کوکائین

• مواد شیمیایی یا تشعشعات رادیواکتیو

 قرار گرفتن در معرض گاز مونوکسید کربن و تشعشعات رادیواکتیو گاهی اوقات می تواند باعث التهاب عضلات قلب شود.

• برخی بیماری های التهابی:

برخی از بیماری های دیگر می تواند باعث میوکاردیت شوند مثل لوپوس، گرانولوماتوز وگنر، آرتریت سلول غول پیکر و آرتریت تاکایاسو.

معمولا میوکاردیت خفیف بدون اینکه عوارض دائمی در بدن باقی بگذارد، درمان می شود. اما میوکاردیت شدید می تواند برای همیشه به عضله قلب آسیب برساند.

برخی از عوارض بالقوه میوکاردیت عبارتند از:

• نارسایی قلبی

 در صورت عدم درمان میوکاردیت عضله قلب آسیب می بیند و نمی تواند خون را به خوبی پمپاژ کند. در موارد شدیدتر، نارسایی قلبی تنها با کمک دستگاه کمکی بطنی یا پیوند قلب درمان پذیر است.

• سکته قلبی و مغزی

 اگر عضله قلب آسیب ببیند و نتواند خون را پمپاژ کند، موجب تجمع خون در قلب و ایجاد لخته خونی می شود. اگر لخته خون یکی از عروق کرونری قلب را مسدود کند حمله قلبی و اگر به رگ های منتهی به مغز برسد، سکته مغزی رخ می دهد.

• آریتمی

 آسیبهای عضله قلب نحوه ضربان قلب را تغییر داده و خطر سکته را افزایش می دهند.

• مرگ ناگهانی قلب

 برخی از آریتمی های جدی ضربان قلب را متوقف می کنند (ایست قلبی ناگهانی) و اگر فورا درمان نشود تهدید کننده زندگی است (مرگ ناگهانی قلبی).

هیچ پیشگیری خاصی برای عارضه میوکاردیت وجود ندارد. اما می توانید با انجام برخی کارها از عفونتهایی که موجب این بیماری می شود جلوگیری کنید مثل:

• از تماس نزدیک با افرادی که علائم آنفولانزا یا سایر بیماری های تنفسی دارند دوری کنید. در صورت ابتلای خودتان، نزدیک افراد دیگر نشوید.
• بهداشت را رعایت کنید. شستن مرتب دست ها به جلوگیری از گسترش انواع بیماری کمک می کند.
• از رفتارهای جنسی پرخطر خودداری کنید. برای کاهش احتمال ابتلا به عفونهای ویروسی جنسی مثل HIV، رابطه جنسی ایمن داشته باشید و از داروهای غیرقانونی استفاده نکنید.
• واکسن های توصیه شده را تزریق کنید. در مورد تزریق انواع واکسن‌ از جمله واکسن کرونا، سرخجه و آنفولانزا ( بیماری‌هایی که می‌توانند باعث میوکاردیت شوند) اطلاعات به‌روزی داشته باشید. واکسن کرونا به ندرت می تواند باعث پریکاردیت و التهاب عضله قلب به خصوص در مردان ۱۲ تا ۱۷ ساله شود.
• در مورد مزایا و خطرات واکسن ها با پزشک خود صحبت کنید.

تشخیص زودهنگام میوکاردیت از آسیب دائمی به قلب جلوگیری می کند. برای تشخیص میوکاردیت، پزشک در معاینه بالینی با گوشی پزشکی به صداهای قلب گوش دهد.

برای بررس بیشتر قلب پزشک ممکن است آزمایش خون و انواع تصویربرداری از قلب را برای تأیید میوکاردیت و تعیین شدت آن تجویز کند.

آزمایشای تشخیصی میوکاردیت عبارتند از:

آزمایشات خون:

آزمایش آنزیم های قلبی معمولا برای بررسی علائم حمله قلبی، التهاب و عفونت انجام می شود. این آزمایش پروتئین های مرتبط با آسیب عضله قلب و آزمایش خون آنتی بادی عفونت های مرتبط با میوکاردیت را مورد بررسی قرار می دهد.

نوار قلب (EKG)

این آزمایش سریع و بدون است که فعالیتهای الکتریکی قلب را ثبت می کند. پزشک معالج در این آزمایش به دنبال الگوهای سیگنالی است تا تشخیص دهد که آیا ضربان قلب نامنظم دارید یا خیر. پزشک برای بررسی بیشتر عملکرد قلب ممکن است برای شما پایش ۲۴ ساعته قلب یا هولتر ریتم را توصیه کند.

رادیوگرافی قفسه سینه:

عکس قفسه سینه اندازه، شکل قلب و ریه ها و وجود مایع در داخل یا اطراف قلب که ممکن است با نارسایی قلبی مرتبط باشد را به خوبی نشان می دهد.

MRI قلبی:

دستگاه ام آر آی با استفاده از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی اندازه، شکل، ساختار قلب و علائم التهاب عضله قلب را به صورت تصاویر برشی نشان می دهد.

اکوکاردیوگرافی:

اکوی قلب با کمک امواج صوتی می تواند اندازه قلب، میزان جریان خون در دریچه های قلب و وجود مایع در اطراف قلب را نشان دهد.

کاتتریزاسیون و بیوپسی عضله قلب:

در این آزمایش یک لوله نازک (کاتتر) از راه رگهای بازو یا کشاله ران به قلب هدایت می شود. رنگ کنتراست از طریق کاتتر به قلب و رگ های خونی آن تزریق می شودتا رگ های خونی قلب در تصاویر واضح تر نشان داده شوند.

 در طول کاتتریزاسیون قلبی، فشار درون حفره‌های قلب را می‌توان اندازه‌گیری کرد تا مشخص شود که خوب با چه شدتی پمپاژ می‌ شود. گاهی لازم است تکه ای از بافت قلب برای بررسی وجود التهاب یا عفونت برداشته شود که به آن بیوپسی قلب می گویند.

در بیشتر اوقات، عارضه میوکاردیت خود به خود یا با درمان بهبود می یابد. در واقع می توان گفت که درمان میوکاردیت روی علل و علائم آن مانند نارسایی قلبی تمرکز دارد.

داروها

افراد مبتلا به میوکاردیت خفیف برای درمان فقط به استراحت و دارو نیاز دارند. برخی از داروهای درمان میوکاردیت عبارتند از:

• کورتیکواستروئیدها:

 این داروها سیستم ایمنی را سرکوب می کنند. کورتیکواستروئیدها معمولا برای درمان برخی از انواع نادر میوکاردیت های ویروسی مثل میوکاردیت سلول غول پیکر ایدیوپاتیک و ائوزینوفیلیک تجویز می شوند.

داروهای رقیق کننده قلب: اگر میوکاردیت باعث نارسایی شدید قلبی یا آرتیمی شود، داروهایی برای کاهش خطر لخته شدن خون در قلب تجویز می شود.

• داروهای کاهنده مایعات بدن

این نوع داروها، مایعات تجمع یافته را از بدن خارج می‌کنند تا فشار وارد بر قلب کاهش یابد. برخی از انواع داروهای تجویزی این رده عبارتند از: دیورتیک ها، مسدود کننده های بتا، مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) یا مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین نوع دو (ARBs) .

• داروهای بیماری های مزمن:

 گاهی اوقات بیماری دیگری مانند لوپوس باعث میوکاردیت می شود. درمان این بیماری های زمینه ای به کاهش التهاب عضله قلب کمک می کند.

دارو درمانی برخی از افراد مبتلا به میوکاردیت فقط برای چند ماه است و بهبودی به طور کامل است. اما برخی آسیب های طولانی مدت و دائمی قلبی نیاز به دارو درمانی دائمی دارند. انجام چکاپ و معاینات دوره ای برای بررسی عوارض احتمالی بیماران میوکاردیتی ضروری است.

جراحی ها و روش های دیگر

اگر میوکاردیت شما شدید باشد، نیاز به تداخلات تهاجمی خواهید داشت مثل:

• داروهای IV

این نوع دارو ها از راه رگ ( آنژیوکد) و برای بازگشت سریع توانایی قلب برای پمپاژ استفاده می شود.

• دستگاه کمک بطنی (VAD):

این دستگاه ها به پمپاژ خون از بطن ها به بدن کمک می کنند.در واقع این یک روش درمانی برای ضعف عضلات یا نارسایی قلبی است. معمولا استفاده از این دستگاه برای کاندیداهای پیوند قلب تجویز می شود.

• بالون پمپ داخل آئورتی:

 این دستگاه به افزایش جریان خون و کاهش فشار روی قلب کمک می کند. جراح قلب از راه لوله نازکی به نام کاتتر یک بالون را به سمت قلب هدایت می کند. این بالون در رگ اصلی آئورت جانمایی می شود.

• اکسیژناسیون غشایی برون‌پیکری (ECMO)

عملکرد دستگاه ECMO مانند ریه ها است و دی اکسید کربن را حذف و اکسیژن را به خون اضافه می کند. اگر نارسایی قلبی شدید دارید، این دستگاه می تواند اکسیژن را به بدن شما ارسال کند. در این دستگاه خون از بدن خارج می شود، از دستگاه عبور می کند و دوباره به بدن باز می گردد.

معمولا این دستگاه برای کاندیداهای پیوند قلب یا جراحی های مهم بعدی تجویز می شود.

• استراحت و کاهش فشار فعالیت قلبی بخش مهمی از بهبود میوکاردیت محسوب می شود.
• اگر مبتلا به میوکاردیت هستید از پزشکتان درباره نوع و میزان فعالیتهای بدنی بی خطر سوال کنید.
• اگر مبتلا به میوکاردیت هستید، باید حداقل ۳ تا ۶ ماه از انجام ورزش های رقابتی خودداری کنید.
• کاهش یا اجتناب از مصرف نمک
• پرهیز یا محدود کردن مصرف مشروبات الکلی
• پرهیز از مصرف سیگار
• برخی از بیماران نیاز دارند تا نوشیدن مایعات را محدود کنند. دراین باره با پزشکتان مشورت کنید.

اگر علائم میوکاردیت شما خفیف بهتر است به سراغ پزشک عمومی بروید. اگر علائمتان شدید باشد، ممکن است به اورژانس فرستاده شوید یا شما را به متخصص قلب و عروق یا متخصص بیماری های عفونی ارجاع بدهند.

اطلاعات زیر به شما کمک می کند تا برای قرار ملاقات با پزشک آماده شوید.

آنچه شما می توانید انجام دهید

• هر گونه علائمی که تجربه می‌کنید، حتی علائم غیر مرتبط به همراه زمان وقوع آنها را یادداشت کنید.
• اطلاعات شخصی مهم به خصوص سوابق بیماری خودتان و خانواده، علائم بالینی جدید اخیر و آخرین مکانهایی که به آنها سفر کرده اید را یادداشت کنید.
• فهرستی از تمام داروها، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید به همراه دوز مصرفیشان را تهیه کنید.

سوالاتی که می توانید درباره میوکاردیت از پزشک بپرسید:

• نزدیکترین علت این علائم چیست؟
• به چه نوع آزمایشات تشخیصی نیاز دارم؟
• چه روش درمانی را برای میوکاردیت من پیشنهاد می کنید؟
• آیا این درمان پیشنهادی عوارض جانبی هم دارد؟
• آیا جایگزین های درمانی دیگری هم وجود دارد؟
• من به بیماری دیگری نیز مبتلا هستم، آن را چطور مدیریت کنم؟
• آیا باید رژیم غذایی و فعالیت های بدنی ام را تغییر دهم؟
• آیا بروشور یا دفترچه ای در مورد این بیماری دارید؟ وبسایتی در این زمینه می‌شناسید؟

علاوه بر مطرح سؤالات بالا، از پرسیدن هر گونه سوال در حین ملاقات نیز دریغ نکنید.

پزشک معالج چه سؤالاتی از شما می پرسد؟

پزشک متخصص ممکن است سؤالات زیر را از شما بپرسد:

• آیا اخیرا دچار بیماری شده اید یا از آن بهبود یافته اید؟
• آیا اخیراً به خارج از کشور سفر کرده اید؟
• چه چیزی علائم شما را بهتر یا بدتر می کند؟