فشار خون بالا یک بیماری جدی است که می‌تواند به قلب، مغز، کلیه‌ها و سایر اندام‌ها آسیب برساند. اما آیا می‌دانستید که گاهی اوقات فشار خون بالا به دلیل وجود تومور در غده فوق کلیوی شما ایجاد می‌شود؟ به این نوع فشار خون، فشار خون ثانویه گفته می شود. غدد فوق کلیوی اندام‌های کوچکی هستند که در بالای کلیه‌های شما قرار دارند. این غدد هورمون‌هایی می‌سازند که به تنظیم فشار خون، متابولیسم، پاسخ به استرس و سایر عملکردهای حیاتی کمک می‌کنند. برخی از تومورهای آدرنال می‌توانند بیش از حد این هورمون‌ها را تولید کنند و باعث افزایش فشار خون شما شوند.
فشار خونی که ناشی از یک دلیل قابل تشخیص مانند تومورهای غده فوق کلیوی است، فشار خون ثانویه نام دارد. انواع مختلفی از تومورهای آدرنال وجود دارند که می‌توانند باعث فشار خون بالا شوند، مانند فئوکروموسیتوم، آلدوسترونوم و تومورهای تولید کننده کورتیزول. آنها همچنین می‌توانند علائم دیگری مانند سردرد، تعریق، تپش قلب یا اضطراب ایجاد کنند. این تومورها نادر اما قابل درمان هستند. آنها را می‌توان با آزمایش خون و ادرار، آزمایش‌های تصویربرداری و اسکن رادیوایزوتوپ تشخیص داد.
تومورهای آدرنال شایع‌ترین علت فشار خون ثانویه هستند
شایع‌ترین علت این نوع فشار خون، مربوط به هورمون‌های آدرنال و تومورهایی است که بیش از حد این آدرنال‌ها را تولید می‌کنند. این همان چیزی است که «فشار خون غدد درون ریز» نامیده می‌شود. این فشار خون بالا ناشی از تومور آدرنال است. تخمین زده می‌شود که ۱۵ درصد از کل موارد فشار خون بالا به دلیل مشکل زمینه‌ای تومور آدرنال است.
یعنی حدود ۱۰ میلیون بیمار در آمریکا از این مشکل رنج می‌برند! متأسفانه، تنها بخش کوچکی از این بیماران مشکلشان به درستی تشخیص داده شده، درمان می‌شوند و برای جراحی‌های درمانی احتمالی (آدرنالکتومی) به بیمارستان مراجعه می‌کنند.
دکتر کارلینگ مشتاق تغییر این موضوع در طول زندگی خود بوده است. این قابل قبول نیست که هزاران بیمار به دلیل تومور آندرنال که اغلب در کمتر از ۳۰ دقیقه قابل درمان است، مریض بمانند و زودتر از موعد جان خود را از دست بدهند. ما باید با بهبود دانش در مورد اثرات سمی تومورهای آدرنال و غربالگری آنها، کار بهتری برای تشخیص این بیماران انجام دهیم.
۴ دسته از هورمون‌های آدرنال می‌توانند باعث افزایش فشار خون شوند. این ۴ دسته از هورمون‌های آدرنال عبارت‌اند از:
۱) آلدوسترون
۲) کورتیزول
۳) کاتکولآمین‌ها
۴) هورمون‌های استروئیدی جنسی
تولید بیش از حد همه این هورمون‌ها می‌تواند باعث فشار خون ثانویه شود. این بدان معناست که هیپرآلدوسترونیسم اولیه (سندرم کان)، سندرم کوشینگ، فئوکروموسیتوم ها و تومورهای تولید کننده هورمون استروئید جنسی همگی با فشار خون بالا مرتبط هستند.
انواع مختلف فشار خون که از آدرنال‌ها ناشی می‌شوند
جالب توجه است که هر یک از هورمون‌های مختلف آدرنال باعث ایجاد انواع متفاوت و متنوعی از فشار خون بالا در بیماران می‌شوند که علائم متفاوتی را از خود نشان می‌دهند.
به‌عنوان مثال، بیماران مبتلا به سندرم کوشینگ به دلیل تومور قشر آدرنال که بیش از حد کورتیزول تولید می‌کند، فشار خون نسبتاً خفیف تا متوسطی را تحمل می‌کنند.
بیماران مبتلا به تومور که بیش از حد آلدوسترون تولید می‌کند، معمولاً باعث فشار خون بالا متوسط تا بالا می‌شوند، گاهی اوقات که فشار دیاستولیک بدتر از فشار سیستولیک است.
بیماران مبتلا به ائوکروموسیتوم (یا پاراگانگلیوما) ممکن است فشار خون پایه کاملاً طبیعی داشته باشد، اما پس از آن دوره‌هایی به‌صورت ناگهانی (پاروکسیمال) افزایش شدید فشار خون اغلب همراه با سردرد، تپش قلب، رنگ پریدگی (رنگ پریده صورت) و تعریق داشته باشد.
عوارض بیماری های غدد فوق کلیوی
سندرم کوشینگ وابسته به الف) ACTH (یعنی به دلیل تولید بیش از حد هورمون هیپوفیز به نام ACTH یا هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک است که فقط به ندرت در این موارد جراحی آدرنال ضروری است) ب) سندرم کوشینگ مستقل ACTH است و جراحی آدرنال تقریباً همیشه در این موارد درمان مناسبی است:
- وابسته به ACTH (60%)
- تومورهای هیپوفیز (۵۵%)
- سرطان ریه (۵%)
- ACTH مستقل ۴۰%
- تومورهای خوش‌خیم آدرنال (آدنوم) (۳۰%)
- تومورهای بدخیم آدرنال (کارسینوم سلول آدرنال) (۱۰%)
کورتیزول بیش از حد منجر به فشار خون بالا در ۹۵٪ از بیماران بزرگسال می‌شود. کورتیزول عملکردهای زیادی بر روی بسیاری از سلول‌های بدن دارد و فشار خون ثانویه به دلیل عدم تعادل عوامل مرتبط با گشاد شدن عروق و انقباض عروق به وجود می‌آید.
همانند آلدوسترون، کورتیزول منجر به افزایش حبس شدن سدیم و آب، افزایش مقاومت محیطی و افزایش تنظیم فعالیت سیستم رنین آنژیوتانسین (سیستم هورمونی کنترل کننده فشار خون) می‌شود.
کورتیزول بیش از حد نیز منجر به افزایش وزن می‌شود. چاقی باعث افزایش مقاومت محیطی و انگیزه سمپاتیک می‌شود (به این معنی که قلب و عروق باید بیش از حد سخت کار کنند) و در نهایت این منجر به چرخه معیوب بدتر شدن فشار خون می‌شود.
پس از جراحی موفقیت آمیز آدرنال، فشار خون به تدریج طی چند هفته و چند ماه آینده عادی می‌شود. به دلیل سایر عوامل خطر و آسیب نهایی اندام به قلب، رگ‌های خونی و کلیه‌ها، ۳۰ درصد از بیماران مبتلا به سندرم کوشینگ هنوز پس از جراحی درمانی آدرنال مشکل فشار خون بالا دارند. مهم است بدانید که علل دیگری هم برای فشار خون وجود دارد که به غده فوق کلیوی مربوط نمی‌شود. یکی از این بیماری‌ها هیپرپاراتیروئیدیسم اولیه است که به دلیل یک یا چند تومور پاراتیروئید است. فشار خون ثانویه ناشی از غدد درون ریز نیز می‌تواند ناشی از بیماری‌های غده تیروئید باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با پزشکان مرکز قلب بهار مشورت کنید.
