همه ما می دانیم که آلودگی هوا، آثار بسیار سوء و مخربی بر سلامتی همه دارد، در این میان یکی از بیماری هایی که میزان تاثیر آلودگی هوا بر ایجاد، افزایش و به طور کلی ایجاد آن از نظر علمی مورد بررسی قرار گرفته، فشارخون است. ما در این مقاله به بررسی اجمالی اثرات آلودگی هوا بر فشار خون پرداخته ایم.
طبق بررسی های علمی صورت گرفته، مشخص شد که، ورود برخی ذرت سمی موجود در هوا به درون ریه، بر اثر تنفس، موجب تحریک دستگاه تنفسی و قلب می گردد.در نتیجه، قلب و دستگاه تنفسی برای رساندن اکسیژن بیشتر به اعضای بدن، با قدرت و شدت بیشتری فعالیت می کنند؛ این افزایش فعالیت به نوبه خود موجب بالا رفتن فشارخون در بدن افراد می گردد.
این اتفاق، در اثر افزایش میزان آلودگی هوا، در بدن تمام افراد رخ می دهد؛ که در این میان افراد مستعد و افراد در معرض خطر افزایش فشار خون مزمن، مانند افراد میانسال، خانم های باردار و افراد دارای مشکلات قلبی عروقی باید بیشتر از دیگران از قرار گرفتن در معرض هوای آلوده اجتناب کنند.
نکته مهم قابل ذکر در این بخش این است که افزایش فشار خون تنها مختص بزرگسالان نبوده و این مشکل، به ویژه اگر بر اثر آلودگی هوا ایجاد شده باشد، در کودکان نیز ممکن است مشاهده شود؛ در ادامه به بررسی تاثیر آلودگی بر فشار خون در افراد مختلف خواهیم پرداخت.
عوامل مؤثر بر بالا رفتن فشار خون
برای ارائه تعریفی دقیق و جامع از فشارخون باید این گونه بگوییم که «فشار خون در واقع همان فشار وارد شده از سوی جریان خون به دیواره رگ ها است که تحت تاثیر برخی عوامل ژنتیکی و محیطی می تواند کاهش یا افزایش یابد».
یکی از مشکلات اساسی و عمده در زمینه فشارخون در جامعه امروزی، مشکلات بالا رفتن فشارخون و افزایش آن است که به دنبال آن، فرد با مشکلات سیستم قلبی عروقی و حتی در موارد شدید تر سکته های قلبی و مغزی و گاهاً مرگ مواجه می شود.
بیشترین عواملی که امروزه به عنوان علل افزایش فشارخون در افراد شناسایی و معرفی شده اند، عوامل محیطی نظیر عادت های بد و اشتباه غذایی، روش های نادرست زندگی مدرن و مهمتر از همه استرس و آلودگی هوا است.
همان طور که در بخش قبل ذکر شد، قرار گرفتن در معرض هوای آلوده، علاوه بر تاثیر مستقیم بر دستگاه تنفس افراد در سنین مختلف، می تواند موجب افزایش فشارخون در آن ها نیز شود.
ارتباط میان آلودگی هوا و فشار خون بالا در کودکان
وقتی در مورد اجتناب قرار گیری مادران باردار در معرض هوای آلوده صحبت می کنیم، شاید کمتر کسی به این فکر بیفتد که وجود آلاینده ها به درون ریه های مادر، علاوه بر خطر آفرین بودن برای مادر، می تواند عوارض جدی برای جنین وی نیز به همراه داشته باشد.
در یک پژوهش علمی انجام گرفته بر روی جامعه آماری کودکان اروپایی و آمریکایی، مشخص شد کودکانی که در زمان جنینی در معرض هوای آلوده قرار گرفته بودند، نسبت به سایرین بیشتر به فشار خون بالا در دوارن کودکی و بزرگسالی مبتلا شدند.
همان گونه که ورود آلاینده های موجود در هوا به درون سیستم تنفسی و سیستم قلبی عروقی مادر می تواند موجب افزایش فشار خون وی گردد، اتفاق مشابه در بدن جنین نیز رخ می دهد.
با این تفاوت که بدن جنین، نسبت به این تغییرات دیرتر از بدن مادر پاسخ نی دهد زیرا تاثیر آلودگی بر سیستم بدنی او، به صورت غیر مستقیم بوده است.
به همین دلیل، آثار افزایش فشار خون در بدن جنین، چند سال پس از تولد او و در دوران کودکی بروز خواهد نمود.
آلودگی هوا و افزایش فشار خون در خانم های باردار
همه ما می دانیم که دروان بارداری یکی از دوره ها بسیار حساس در زندگی مادر و جنین است و نیازمند مراقبت ها و رعایت موراد بیشتر در این دوران. یکی از موارد بسیار خطر آفرین در دوران بارداری که از جنبه های مختلف می تواند خطر آفرین باشد، آلودگی هوا است.
طبق پژوهش های علمی صورت گرفته مشخص شده است که آمار کودکان مبتلا به بیماری ها و مشکلات مادرزادی، در مناطق دارای آلودگی های بالای هوا، نسبت به سایر مناطق بسیار بیشتر بوده است.
مواردی از قبلی سقط جنین، تولد کودکان نارس و همچنین تولد کودکانی با بیماری ها و اختلالات ذهنی مانند اوتیسم در این مناطق، بیشتر گزارش شده است.
آلودگی هوا، به طور مستقیم موجب بالا رفتن سطح فشارخون در مادران باردار شده و با بروز پدیده خطرناک پره اکلامیسی (فشار خون بارداری) در ماه های اول بارداری موجب نقص عضو و مشکلات رشدی در جنین و در سه ماهه آخر موجب زایمان زود هنگام خواهد شد.
آلودگی هوا و تاثیر آن بر فشار خون سالمندان
با ورود افراد به سنین میانسالی، مقاومت بدن آن ها در برابر عوامل و تنش های محیطی به مراتب کاهش پیدا می کند و هر گونه اثر سوء ناشی از محیط، می تواند صدمات جبران ناپذیری در این عزیزان به همراه داشته باشد.
یکی از این موارد، آلودگی هوا و تاثیر آن در بالا رفتن فشارخون در افراد میانسال و سالمندان است. با فرا رسیدن سنین بالای ۶۰ سال، بدن افراد به خودی خود مستعد بروز برخی مشکلات از قبیل فشار خون خواهد بود.
عواملی مانند آلودگی هوا، می تواند این مشکل را جندین برابر نموده و به دلیل ضعف سیستم های عصبی و قلبی عروقی در دوران میانسالی و سالمندی، افزایش فشار در اغلب موارد با خطر بروز سکته های قلبی و مغزی در این افراد، همراه خواهد بود.
