فشار خون بالا در کودکان به طور معمول هیچ علامت یا عوارض بالینی ای ندارد. اما در صورت تشدید می تواند موجب بروز برخی علائم مثل سردرد یا تهوع شود. تشخیص فشار خون بالا در کودکان از طریق فشارسنج و هولتر فشار خون ۲۴ ساعته صورت می گیرد. پزشک معالج ممکن است آزمایشاتی برای بررسی علل فشار خون ثانویه نیز انجام شود. درمان این عارضه شامل تغییر سبک زندگی، دارو درمانی و مدیریت عوامل قابل درمان است.
ما در مقاله فشار خون بالا در کودکان هم رخ می دهد؟ به بررسی و تعریف فشار خون بالا در کودکان پرداختیم. در ادامه به روش های تشخیص و درمان فشار خون بالا در کودکان می پردازیم.
تشخیص
در ابتدای کار پزشک معالج یک معاینه فیزیکی انجام داده و در مورد سابقه پزشکی کودک، سابقه خانوادگی فشار خون بالا در خانواده، تغذیه و سطح فعالیت او سؤالاتی می پرسد.
در این معاینه فشار خون کودک با کاف های مخصوص کودکان اندازه گیری می شود. چرا که اندازه صحیح کاف فشار خون برای اندازه گیری دقیق اهمیت دارد. اندازه گیری فشار خون در مطب با تکنیک مناسب، در محیطی آرام، و هنگام استراحت کودک اندازه گیری می شود. معمولا فشار خون کودک در طول ویزیت دو یا چند بار برای بالاتر بودن دقت آن اندازه گیری می شود.
برای تشخیص فشار خون بالا، فشار خون کودک باید بالاتر از حد طبیعی باشد. تعیین فشار خون بالا حداقل باید سه بار در هنگام مراجعه به پزشک اندازه گیری شود.
اگر فشار خون بالا در کودک شما تشخیص داده شود، تعیین نوع آن یعنی اولیه یا ثانویه بودن آن مهم است. ممکن است برای بررسی علل دیگری که می‌تواند باعث فشار خون بالا شود آزمایش های زیر نیز مورد استفاده قرار گیرد:
- آزمایش خون: برای بررسی عملکرد کلیه، الکترولیت ها و سطح کلسترول و تری گلیسیرید (لیپیدها) کودک
- آزمایش ادرار
- اکوکاردیوگرافی: برای بررسی عملکرد قلب و جریان خون در رگ های قلبی
- سونوگرافی کلیه
- استفاده از هولتر فشار خون: برای تأیید تشخیص فشار خون بالا، کودک شما به طور موقت از دستگاهی به نام هولتر فشار خون استفاده می کند که فشار خون را در طول ۲۴ ساعت اندازه گیری می کند، از جمله هنگام خواب و فعالیت های مختلف. استفاده از هولتر فشار خون به ردیابی عوامل افزایش فشار خون و تشخیص فشار خون کت سفید (نوعی از فشار خون که در مطب پزشک افزایش می یابد)
درمان فشار خون بالا در کودکان
درمان فشار خون درجه یک
اگر پزشک فشار خون بالای کم یا درجه یک را برای کودک شما تشخیص دهد، به طور معمول قبل از تجویز دارو، به شما تغییرات سبک زندگی مانند داشتن رژیم غذایی سالم قلبی و ورزش بیشتر را پیشنهاد می کند. اگر تغییر سبک زندگی به کاهش فشار خون بالا در کودک تأثیر نداشته باشد، پزشک دارو های کنترل فشار خون را تجویز خواهد کرد.
درمان فشار خون درجه دو در کودکان
در صورت تشخیص فشار خون درجه ۲ تجویز دارو الزامی خواهد بود. دارو درمانی شامل موارد زیر است:
- مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)
- مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین نوع دو
- مسدود کننده های کانال کلسیم
- دیورتیک ها
میزان و مدت مصرف دارو های کنترل کننده فشار خون را پزشک معالج برای کودک شما تعیین می کند. اگر فشار خون بالای کودک ناشی از چاقی است، کاهش وزن به جای دارودرمانی توصیه می شود. درمان سایر شرایط پزشکی نیز یکی از رو شهای دیگر کنترل فشار خون محسوب می شود.
با اینکه در مورد اثرات طولانی مدت داروهای فشار خون بر رشد کودک تحقیقات کامل و موثقی وجود ندارد؛ اما مصرف بسیاری از این داروها در دوران کودکی به طور کلی بی خطر در نظر گرفته می شود.
شیوه زندگی و درمان های خانگی
درمان فشار خون بالا در کودکان و بزرگسالان مشابه هم است و در گام نخست با تغییر سبک زندگی شروع می شود. حتی اگر دارو درمانی هم تجویز شده، تغییر شیوه زندگی می تواند عملکرد تأثیر دارو را بهتر کند. پیروی از روش های زیر می تواند راهگشا باشد:
- رسیدن به وزن مناسب یا حفظ وزن در حین رشد قد کودک اگر کودک اضافه وزن دارد، می تواند فشار خون را کاهش دهد.
- برای کودک یک رژیم غذایی سالم تهیه کنید و او را تشویق کنید که از این رژیم پیروی کنید. در رژیم غذایی روی مصرف میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، لبنیات کم چرب و منابع پروتئین کم چرب مانند ماهی و لوبیا و محدود کردن چربی و شکر تمرکز کنید.
- نمک را در رژیم غذایی کودک خود کاهش دهید. کاهش میزان نمک (سدیم) در رژیم غذایی کودک به کاهش فشار خون او کمک می کند. کودکان ۲ تا ۳ ساله نباید بیش از ۱۲۰۰ میلی گرم و کودکان بزرگتر نباید بیش از ۱۵۰۰ میلی گرم نمک در روز مصرف کنند.
- مصرف غذاهای فرآوری شده را (اغلب سرشار از سدیم هستند و خوردن غذا ی فست خود در رستوران ها را محدود کنید. غذای رستوران ها پرنمک، چربی و کالری است.
- کودک را برای انجام فعالیت بدنی بیشتر تشویق کنید. همه کودکان باید روزانه ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط تا شدید داشته باشند.
- زمان تماشای تلویزیون، استفاده از کامپیوتر، موبایل و وسایل مشابه را برای کودک محدود کنید.
- تمام خانواده باید از رژیم غذایی و سبک زندگی سالم پیروی کنید. در غیر این صورت تغییر سبک زندگی سالم برای کودک ممکن است سخت باشد. بازی کردن با هم، انجام سرگرمی های خانوادگی مثل دوچرخه سواری یا پیاده روی مثال های خوبی برای اینکار هستند.
