تقریبا از هر ۳ نفر در جهان ۱ نفر با فشار خون بالا دست و پنجه نرم میکنند. نکتهای که باید در نظر داشته باشید این است که بسیاری از افراد در اواخر دهه ۳۰ یا اوایل ۴۰ سالگی خود به این بیماری مبتلا میشوند و با افزایش سن عوارض بیشتری را هم مشاهده میکنند. همچنین به دلیل اپیدمی چاقی در سالهای اخیر، کودکان بیشتری نیز به فشار خون مبتلا شدهاند. به همین دلیل قصد داریم در متن پیش رو به عوارض فشار خون بالا بپردازیم تا بدانید که این بیماری چگونه سلامت شما را به خطر میاندازد.
آسیبهای فشار خون بالا به عروق
شریانهای سالم ما باید انعطاف پذیر، قوی و قابل ارتجاع باشند. پوشش داخلی آنها صاف بوده و بتوانند جریان خون را آزادانه حرکت دهند. اماز مانی که فرد به بیماری فشار خون بالا مبتلا میشود، فشار خون جاری در شریانهای او افزایش پیدا میکند. این بیماری میتواند باعث آسیب دیدگی و باریکی شریانها شود. در واقع به سلولهایی که در پوشش داخلی رگها قرار دارند، آسیب برساند. زمانی که چربیهای اشباع شده در غذاهای ناسالم وارد جریان خون میشوند، در شریانهای آسیب دیده قرار میگیرند. در نتیجه دیوارههای سرخرگها کشسانی کمتری خواهند داشت و جریان خون در سراسر بدن محدود میشود.
یکی دیگر از عوارض فشار خون بالا آنوریسم است که با گذشت زمان، ایجاد میشود. به این معنی که فشار ثابت خون در حال حرکت از طریق شریانهای ضعیف باعث بزرگ شدن بخشی از دیواره و تشکیل برآمدگی (آنوریسم) میشود. آنوریسم به طور بالقوه میتواند پاره شده و باعث خونریزیهای داخلی تهدید کننده شود. این آنوریسمها میتوانند در تمام شریانهای بدن ایجاد شوند، اما حضور آنها در بزرگترین شریان بدن (آئورت) شایعتر است.
عوارض فشار خون بالا و تاثیر آن بر قلب
مشاهدات نشان دادهاند بیماری فشار خون بالا میتواند بسیاری از مشکلات قلبی را تشدید کند. از جمله:
- بیماری عروق کرونر (Coronary artery disease): در این وضعیت شریانهایی که بر اثر فشار خون باریک و آسیب دیده شدهاند، برای تامین خون لازم به قلب مشکل پیدا میکنند. همه ما میدانیم که جریان خون بسیار کم، منجر به درد قفسه سینه (angina)، ریتم نامنظم قلب (arrhythmias) یا حملههای قلبی میشود.
- بزرگ شدن سمت چپ قلب: فشار خون بالا میتواند قلب را مجبور کند که برای پمپاژ خون فعالیت سنگینی داشته باشد. چنین وضعیتی باعث میشود محفظه پایین سمت چپ قلب (بطن چپ) ضخیم شود. ضخیم شدن این بخش فرد را در معرض خطر حملههای قلبی، نارسایی قلبی قرار داده و میتواند مرگ ناگهانی قلب را به همراه داشته باشد.
- نارسایی قلبی (Heart failure): یکی از عوارض فشار خون بالا که به دلیل شیوع زیاد بسیار مهم است، نارسایی قلبی است. با گذشت زمان، فشار ناشی از جریان خود بالا روی قلب میتواند باعث ضعیف شدن عضلات قلب و کارایی کمتر آنها شود.

عوارض فشار خون بالا؛ آسیبهای مغزی
مغز انسان برای عملکرد درست به یک منبع خون مغذی نیاز دارد. اما فشار خون بالا به روشهای زیر بر مغز تأثیر گذاشته و باعث اختلال در رفع این نیاز میشود:
- حمله ایسکمیک گذرا(TIA): این بیماری را با نام «سکته خفیف» هم میشناسیم. در واقع یک اختلال موقت خون رسانی به مغز است که با سخت شدن شریانها یا لخته شدن خون ایجاد میشود. اغلب اوقات TIA را به عنوان یک علامت هشدار دهنده برای سکته مغزی کامل معرفی میکنند.
- سکته مغزی: این وضعیت زمانی رخ میدهد که بخشی از مغز ما اکسیژن و مواد مغذی کافی را دریافت نکرده و با مرگ سلولهای خود مواجه شود. رگهای خونی با به دلیل فشار خون بالا آسیب دیده یا باریک شدهاند، پاره میشوند و خون به درون مغز نشت میکند. بیماری فشار خون در سطوح بالا میتواند لختههای خون را در شریانهای منتهی به مغز ایجاد کرده و به نوعی جریان خون را مسدود کند. در نتیجه ما با سکته مغزی مواجه میشویم.
- زوال عقل (Dementia): گفتیم که باریک و مسدود شدن شریانهای بدن به عنوان یکی از عوارض فشار خون بالا میتواند جریان خون به مغز را بسیار محدود کند. این وضعیت منجر به نوع خاصی از زوال عقل (زوال عقل عروقی) هم خواهد شد. همچنین سکته مغزی که باعث قطع شدن جریان خون به مغز میشود هم میتواند باعث بروز زوال عقل عروقی در افراد شود.
- اختلال شناختی خفیف: این وضعیت معمولا به عنوان یک مرحله گذار بین تغییرات درک و حافظه معنا میشود و با افزایش سن یا مشکلات جدیتر ناشی از زوال عقل قابل بررسی است. مطالعات مختلفی نشان میدهند که فشار خون بالا مهم میتواند منجر به چنین وضعیتی شود.
فشار خون بالا میتواند باعث مرگ شود؟
در نهایت باید بدانید که بی توجهی به عوارض فشار خون بالا میتواند جان شما را با خطر بیندازد. در نتیجه مهم است که مدیریت و کنترل این بیماری را جدی بگیرید. فشار خون به تنهایی تهدید کننده زندگی نیست؛ اما از آنجایی که میتواند بیماریهای دیگری را به وجود آورده و یا تشدید کند، به عنوان «قاتل خاموش» لقب میگیرد.