تشخیص فشار خون بالا بدون استفاده از فشارسنج دشوار است. اگر فشار خون به حد خطرناکی افزایش یابد، ممکن است باعث سردرد و علائم دیگر شود. از عوارض فشار خون بالا به علائمی چون سردرد شدید باید اشاره کرد. افرادی که علائم فشار خون شدید دارند، نباید آنها را نادیده بگیرند. در همین راستا، در این مقاله توضیح می‌دهیم که چه زمانی افزایش فشار خون باعث سردرد شود، چه علائم دیگری ممکن است فرد تجربه کند و چه زمانی برای سردرد ناشی از فشار خون بالا باید به دنبال درمان فوری باشید.
تحقیقات چه می‌گویند؟
با وجود داده‌های متناقض در مورد رابطه سردرد و بالا بودن فشار خون، سردرد یکی از شایع‌ترین علائم افزایش فشار خون شناخته می‌شود. سؤال اینجاست که آیا بالا بودن فشار خون باعث سردرد می‌شود؟ در حال حاضر، شواهد دقیق و مشخصی وجود ندارد.
تحقیقات منتشر شده در مجله آمریکایی فشار خون نشان می‌دهد که هیچ رابطه‌ای بین سردرد و فشار خون خفیف تا متوسط وجود ندارد. با این حال، فشار خون شدید (که در آن فشار خون سیستولیک، بالای ۱۸۰ میلی‌متر جیوه و یا فشار خون دیاستولیک بالای ۱۲۰ میلی‌متر جیوه است) و افزایش ناگهانی فشار خون را علت ایجاد سردرد می‌دانند. سردرد هایپرتنشن دردی است که اغلب در هر دو طرف سر ایجاد می‌شود و با انجام فعالیت بدنی بدتر می‌شود. سردرد معمولاً با علائم دیگری چون افزایش فشار خون همراه است.
این مطالعه نشان می‌دهد که اگر سردرد و فشار خون خفیف تا متوسط دارید، احتمالا باید به پزشک خود مراجعه کنید تا علت دیگری برای سردرد شما پیدا کند.
علائم سردرد هایپرتنشن چیست؟
اغلب اوقات، سردردهای هایپرتنشن به دلیل بالا بودن فشار خون یا بحران فشار خون است و باید به صورت اورژانسی آن را درمان کرد. گاهی اوقات، علاوه بر سردرد، علائم زیر نیز ظاهر می‌شود:
- خونریزی بینی
- درد قفسه سینه
- مشکلات گفتاری
- تنگی نفس
- تاری دید
- بی‌حسی یا گزگز
- گرگرفتگی صورت
- لکه‌های خون در چشم (خونریزی زیر ملتحمه)
علائم سردرد ناشی از فشار خون بالا ممکن است با فعالیت‌های بدنی مانند سرفه یا حرکات بدن تشدید شود.
دلایل سردرد ناشی از فشار خون بالا چیست؟
علت اصلی این نوع سردرد، فشار خون، بالاتر از ۱۸۰/۱۱۰ میلی‌متر جیوه است. سردرد هایپرتنشن ممکن است ناشی از عوامل زیر هم باشد:
- فئوکروموسیتوم، به عنوان مثال، تومورهای بدخیم یا خوش‌خیم در غدد فوق کلیوی
- افزایش شدید فشار خون بدون آسیب یا بیماری مغزی
- افزایش شدید فشار خون که باعث آسیب یا بیماری مغز می‌گردد.
- پره اکلامپسی و اکلامپسی، یعنی افزایش ناگهانی فشار خون در مادران باردار سه ماهه سوم و مادران پس از زایمان
- واکنش بحرانی فشار خون به عوامل خارجی مانند مصرف یا ترک دارو
آیا سردرد ناشی از فشار خون بالا، وضعیتی حاد است؟
سردرد ناشی از هایپرتنشن یک وضعیت اورژانسی است و شما نباید به غیر از مصرف داروهای فشار خون معمولی که پزشکتان تجویز می‌کند، خود درمانی کنید. شما باید داروهای بدون نسخه مانند آسپرین را تنها زمانی که فشار خون معمولی دارید، مصرف کنید.
گاهی اوقات، سردردهای ناشی از هایپرتنشن و افزایش فشار خون به دلیل یک مشکل حاد مانند افزایش شدید فشار خون رخ می‌دهد و می‌تواند باعث سکته مغزی و آسیب به اندام‌های حیاتی شود.
اگر به سردرد ناشی از بالا بودن فشار خون دچار شده‌اید، باید فوراً از پزشک خود کمک بخواهید کنید تا وضعیت شما را بررسی نموده و بر اساس آن نوع درمان را مشخص کند.
درمان سردردهای ناشی از فشار خون بالا
پزشکان سردردهای ناشی از فشار خون بالا را تحت عنوان سردرد ثانویه طبقه بندی می‌کنند. این مشکل به کاهش تدریجی فشار خون از طریق داروی داخل وریدی (IV) نیاز دارد. داروهای رایج IV مورد استفاده در بیماران مبتلا به سردرد هایپرتنشن عبارتند از:
- نیتروگلیسیرین
- نیتروپروساید سدیم
- نیکاردیپین
- لابتالول
کاهش سریع فشار خون می‌تواند مرگبار باشد و اثرات درمان و مصرف دارو باید تحت نظر پزشک بررسی شود. به اورژانس نزدیک خود گزارش دهید تا پزشکان، فشار خون شما را با خیال راحت و در یک محیط کنترل شده کاهش دهند. با این حال، تغییر سبک زندگی می‌تواند به شما در جلوگیری از سردردهای ناشی از فشار خون کمک کند.
چگونه از سردردهای ناشی از افزایش فشار خون جلوگیری کنیم؟
فشار خون بالا یک بیماری ناشی از سبک زندگی است و با تغییر در سبک زندگی قابل کنترل است. کاهش و کنترل سردردهای فشار خون به تنهایی به روش‌های زیر امکان‌پذیر است:
- اولین کاری که باید انجام دهید این است که بفهمید علت سردرد شما چیست؟ آیا این مشکل به دلیل فشار خون شدید است یا به دلیل استرس، فشار چشم، کم آبی بدن یا میگرن ایجاد شده است. اگر سردرد دارید، می‌توانید سطح فشار خون خود را بررسی کنید.
- اگر فشار خون شما کمتر از ۱۸۰/۱۲۰ میلی‌متر جیوه باشد، می‌توانید مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن مصرف کنید. اگر از میگرن رنج می‌برید و برای شما داروی تریپتان تجویز شده است، در صورت احساس سردرد بلافاصله یک دوز از آن را مصرف کنید.
- شما باید با پزشک خود در مورد اینکه کدام داروهای بدون نسخه برای استفاده بی‌خطر هستند و اینکه آیا می‌توانید آنها را در کنار داروهای فعلی خود مصرف کنید یا خیر صحبت کنید.
- گاهی اوقات، جدا کردن خود از محیط شلوغ می‌تواند به شما در کنترل سردرد کمک کند. مکانی آرام، تاریک و خنک برای دراز کشیدن پیدا کنید. فکر کردن را برای یک دقیقه کنار گذاشته و استراحت کنید. اگر سردرد خفیف است، باید مشکل شما با این کار برطرف شود.
- اگر بحران فشار خون را تجربه می‌کنید، داروهای بدون نسخه کارساز نخواهد بود. در صورت احساس درد در قفسه سینه، حالت تهوع، تاری دید یا سایر علائم به مرکز مراقبت‌های پزشکی اورژانسی مراجعه کنید.
سخن پایانی
همانطور که مشاهده کردید شواهد مختلف و متناقصی درباره سردرد ناشی از فشار خون بالا وجود دارد. با این حال، فشار خون شدید به سردرد منجر شده و برای درمان آن حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
