اگر به فشار خون بالا مبتلا هستید، مهم است که داروی خود را طبق تجویز و سر وقت مصرف کنید. پیروی نکردن از دستورات پزشک می‌تواند موجب بدتر شدن علائم و شکست درمان شود. درک اشتباهات دارویی و مهمتر از آن، نحوه اجتناب از آنها به شما کمک می‌کند که مؤثرترین درمان را دریافت کنید؛ چرا که در مطالعات علمی ارتباط قوی بین اشتباهات دارویی و کنترل ناکافی فشار خون ثابت شده است. مواردی مثل عدم شناسایی فشار خون کنترل نشده و انجام اقدامات لازم، عدم توجه به تداخلات دارویی احتمالی، عدم نظارت، شناسایی و رسیدگی به عوارض جانبی دارو و عدم ارائه آموزش کافی به بیمار می‌تواند مصرف دارو های فشار خون بالا را نه‌تنها بیهوده که در مواردی خطر آفرین کند. در این مقاله به بررسی همه اشتباهات رایج در مصرف داروی فشارخون می‌پردازیم.
چرا کنترل فشار خون بالا مهم است؟
فشار خون در واقع معیاری از نیرویی است که با آن خون به دیواره رگ‌ها فشار می‌آورد تا بتواند به همه جای بدن پمپ می‌شود. این عمل پمپاژ توسط قلب هدایت می‌شود. فشار خون طبیعی حدود ۱۲۰/۸۰ است. اگر فشار خون شما غالبا بیش از ۱۴۰/۹۰ باشد، فشار خون بالا دارید. می‌توانید در مقاله فشار خون بالا به‌طور مفصل در مورد این موضوع اطلاعات کسب کنید. پرفشاری خون به رگ‌های خونی در سراسر بدن، از جمله شریان‌هایی که به مغز منتهی می‌شوند، فشار وارد می‌کند. این بدان معناست که قلب باید برای حفظ گردش خون بسیار سخت‌تر کار کند.
بنابراین فشار خون بالا می‌تواند از راه‌های مختلفی منجر به سکته شود:
- آسیب به دیواره رگ‌های خونی و ضعیف‌تر کردن آنها
- ایجاد بیماری قلبی
- لخته‌های خون یا پلاک‌ها ممکن است دیواره سرخرگ‌ها را بشکنند و شریان مغز را مسدود کنند.
هرچه فشار خون بالاتر باشد، خطر سکته مغزی بیشتر است. بنابراین مهم است که با مصرف دارو های فشار خون بالا به‌طور دقیق و درست از این عوارض خطرناک جلوگیری کنید. اما آیا مطمئن هستید که داروهایتان را درست مصرف می‌کنید؟ می‌دانید چه اشتباهات رایجی در مصرف داروی فشارخون وجود دارد؟
اشتباه‌های رایج در مصرف دارو های فشار خون
حال که اهمیت کنترل فشار خون بالا را درک کردید، بیایید با هم بیاموزیم که چطور باید داروها را درست مصرف کنیم:
۱. خودسرانه داروهای فشار خون را مصرف نکنید
از مصرف دارو های فشار خون بالا بدون تجویز پزشک به‌شدت خودداری کنید. گاهی ممکن است با بروز علائمی فکر کنید که فشار خون بالا دارید و با تصور بی‌خطر بودن داروها، یک یا چند قرص فشار مصرف کنید. شما باید ابتدا به پزشک مراجعه کنید و با معاینات دوره‌ای و منظم تشخیص فشار خون بالا بگیرید، سپس پزشک با توجه به شرایط و سنجیدن همه جوانب برای شما دارو تجویز کند.
۲. مصرف درست داروها و دوز آنها را جدی بگیرید
اگر پزشک دوزهای پیچیده تجویز کند، ممکن است بیماران سردرگم شده و مصرف دارو های فشار خون بالا را فراموش کنند یا دوزهای صحیح را در زمان‌های صحیح مصرف نکنند. همچنین اگر یک نوبت را فراموش کردید، نترسید و آن را دو برابر نکنید؛ در این صورت خطر عوارض جانبی دو چندان خواهد شد. به عنوان مثال، دو برابر کردن دوز تجویز شده بتا بلوکر می‌تواند باعث کاهش بیش از حد فشار خون شود.
پزشکان معمولا توصیه می‌کنند که دوز فراموش شده را به محض یادآوری مصرف کنید. اما اگر تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده است، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و فقط دوز بعدی خود را در زمان برنامه‌ریزی شده مصرف کنید. در همین رابطه، پیشنهاد می‌کنیم مقاله داروهای فشار خون بالا و زمان مصرف آنها را از دست ندهید.
۳. مصرف داروی فشار خون بالا با برخی داروها تداخل دارد
برخی داروها با داروهای کنترل فشار خون تداخل دارند، از جمله مسکن‌ها (NSAIDs)، داروهای ضد بارداری خوراکی و ضد احتقان‌های بینی؛ به همین دلیل توصیه می‌شود در هنگام مراجعه به پزشک تمام داروهای خود، حتی داروهای بدون نسخه یا ویتامین‌ها مکمل‌‌ها را همراه داشته باشید.
۴. معاینات نادرست
آیا تا کنون در مورد سندرم روپوش سفید یا پرفشاری خون روپوش سفید چیزی شنیده‌اید؟ اگر در هنگام مراجعه به پزشک، عصبی یا نگران باشید فشار خون شما ممکن است افزایش یابد و این حس کاذب را ایجاد کند که فشار خونتان به‌طور کلی بالا است. برای جلوگیری و کنترل پرفشاری خون روپوش سفید از این مشکل سعی کنید زودتر به قرار خود با پزشک برسید، سپس در اتاق انتظار نفس عمیق بکشید و خودتان را آرام کنید. انجمن قلب آمریکا توصیه می‌کند قبل از اندازه‌گیری فشار خون حداقل پنج دقیقه آرام بنشینید.
از طرفی گاهی اوقات دستگاه‌های فشارسنج خانگی اشتباه می‌کنند. دستگاهتان را به پزشک نشان دهید تا مطمئن شوید که درست کار می‌کند. اطمینان حاصل کنید که کاف بازوی آن اندازه مناسب برای شماست. وقتی در خانه فشار خود را می‌گیرید، ابتدا به مدت پنج دقیقه آرام بنشینید. کمرتان را تکیه بدهید، پاهایتان روی زمین و بازوها در سطح قلب قرار داشته باشد تا فشار خون دقیقی به دست آید.
۵. هنگام مصرف دارو های فشار خون بالا به رژیم غذایی خود توجه کنید
متخصصان معمولا رژیم کم سدیم DASH را برای بیماران مبتلا به فشار خون بالا توصیه می‌کند؛ میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین بدون چربی، با هدف ایده‌آل بیش از ۱.۵ گرم سدیم در روز بهترین پیشنهاد برای شما خواهد بود. پزشک به شما می‌گوید که در کنار مصرف دارو های فشار خون آیا باید رژیم DASH را رعایت کنید یا خیر. توجه داشته باشید که منظور فقط عدم مصرف نمک نیست، بلکه غذاهای فرآوری شده یا غذاهای کنسرو شده حاوی سطوح بالای سدیم هستند. متخصصان تغذیه به شما نشان می‌دهند که چگونه سدیم را در برچسب‌های مواد غذایی پیدا کنید.
۶. سبک زندگی سالم در عملکرد بهتر داروهای فشار خون مؤثر است
در هنگام مصرف داروهای فشار خون برای اصلاح سبک زندگیتان تلاش کنید. کاهش وزن، افزایش فعالیت بدنی و ترک سیگار خطر بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش می‌دهد.
۷. مشکلات و بیماری‌های زمینه‌ای را فراموش نکنید
مشکلات عروقی یا هورمونی و همچنین مشکلات تیروئید یا آپنه انسدادی خواب (OSA) می‌تواند بر فشار خون کنترل نشده فرد تأثیر بگذارد. اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید، با پزشک خود در مورد ایمن‌ترین داروی مصرفی برای کنترل فشار خون صحبت کنید. مهارکننده‌های ACE یا مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II (ARBs) می‌توانند عوارض جانبی مضری برای زنان باردار و نوزادان در حال رشد آنها ایجاد کنند.
اگر برای دیابت انسولین مصرف می‌کنید، با پزشک خود صحبت کنید. تغییرات قند خون ممکن است در افراد مبتلا به دیابت که از دیورتیک‌ها یا بتابلوکرها برای فشار خون بالا استفاده می‌کنند رخ دهد.
اگر در حین رابطه جنسی مشکل نعوظ دارید، با پزشک خود صحبت کنید. برخی از داروهای فشار خون بالا می‌توانند این مشکل را ایجاد کنند. شاید نیاز به کاهش دوز یا تغییر به نوع دیگری از دارو داشته باشید. البته خود فشار خون بالا نیز می‌تواند باعث اختلال نعوظ شود.
۸. مصرف زیاد داروهای گیاهی
اگر ترجیح می‌دهید از داروهای گیاهی و حتی دمنوش‌ها به‌جای داروهای شیمیایی استفاده کنید، باید بدانید این‌ها بدون عوارض نیستند. بنابراین بدون مشورت با پزشک به‌خصوص اگر داروهای فشار خون مصرف می‌کنید گیاهان دارویی را به هیچ شکلی مصرف نکنید.
۹. عدم توجه به عوارض جانبی
داروهای فشار خون بالا (HBP) هم مثل همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اگرچه بسیاری از افراد با مصرف دارو های فشار خون عوارض جانبی ندارند و اغلب عوارض جانبی خفیف هستند. به عنوان یک بیمار آگاه، در مورد نوع داروی مصرفی خود و عوارض جانبی احتمالی آن مطالعه کنید. می‌توانید لیست کاملی را در بروشور دارویی خود بیابید.
۱۰. قطع ناگهانی دارو
قطع مصرف داروی فشار خون حتما باید با نظر و تأیید پزشک متخصص باشد. در برخی موارد، قطع ناگهانی دارو بسیار خطرناک است و باعث افزایش فشار خون می‌شود.
سخن پایانی
اگر فشار خون بالایی دارید که به داروهای معمول پاسخ نمی‌دهد، باید به یک متخصص فشار خون مراجعه کنید؛ زیرا این موارد اغلب به آزمایش‌های عمیق و درمان مناسب و تخصصی نیاز دارند. یک متخصص می‌تواند برنامه شخصی برای مقابله با فشار خون بالا و مقاوم به درمان به شما بدهد. ما در کلینیک بهار با بهره‌گیری از بهترین پزشکان متخصص فشار خون آماده ارائه خدمات به شما هستیم. همچنین اگر سؤال یا تجربه‌ای در مورد مصرف دارو های فشار خون بالا دارید با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
مصرف نادرست داروهای فشار خون چه خطری دارد؟
عدم کنترل فشار خون و افزایش خطر عوارض خطرناک فشار خون بالا مانند سکته مغزی، حمله قلبی و نارسایی کلیوی و همچنین افزایش خطر عوارض جانبی داروها از مهم‌ترین عواقب و خطرات مصرف نادرست داروهای فشار خون است.
چگونه می‌توان از اشتباهات رایج در مصرف دارو های فشار خون اجتناب کرد؟
حتماً با پزشک خود در مورد مصرف داروها مشورت کنید. دستورالعمل‌های مصرف و همچنین تاریخ انقضای دارو را به دقت مطالعه و داروها را در زمان‌های مشخص و طبق دستور مصرف کنید. در صورت بروز هر گونه سوال یا نگرانی، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
منابع:
https://health.clevelandclinic.org/6-reasons-why-your-blood-pressure-meds-arent-working
https://www.webmd.com/hypertension-high-blood-pressure/side-effects-high-blood-pressure-medications
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7033820/
https://www.mygnp.com/blog/7-common-medication-mistakes-and-how-to-fix-them/
