شاید این سؤال در ذهنتان به وجود آمده باشد که چرا پزشک شما هر بار، داروی فشار خون مشخصی را برای شما تجویز می‌کند. درواقع، داروهای مختلفی برای کنترل فشار خون تجویز می‌شوند. البته، انتخاب داروی فشار خون مناسب به عهده پزشک است تا با در نظر گرفتن شرایط شما، بهترین داروی ممکن را پیشنهاد دهد. گاهی اوقات هم ممکن است بیش از یک دارو برای شما تجویز شود. مقاله امروز را به موضوع چالش‌برانگیز «انتخاب داروهای فشار خون» و عوامل مؤثر در انتخاب آن‌ها اختصاص داده‌ایم. اگر به دنبال جواب برای سؤال‌هایتان در مورد داروی فشار خون مناسب هستید، مطالب مفید امروز را از دست ندهید.
دسته بندی داروهای فشار خون
داروهای فشار خون شامل انواع مختلفی می‌شوند. این داروها را ازنظر عملکرد می‌توان به دسته‌های زیر تقسیم کرد:
- مسدودکننده‌های بتا
- مسدودکننده‌های کانال کلسیم
- مسدودکننده‌های آلفا
- ترکیب آلفا و بتا بلاکرها
- مهارکننده‌های آدرنرژیک محیطی
- آگونیست های مرکزی
- گشادکننده عروق و غیره.
اینکه شما با توجه به فشار خون و وضعیت جسمانی به داروها و قرص‌های فشار خون احتیاج دارید یا خیر، به تصمیم پزشک بستگی دارد.
چه موقع پزشک داروی فشار خون را برای شما تجویز می‌کند؟
ایجاد تغییرات ساده در سبک زندگی می‌تواند فشار خون را تا حد زیادی کاهش دهد، ولی بعضی از افراد ممکن است نیاز داشته باشند تا داروی فشار خون مصرف کنند. این وظیفه پزشک است که با اندازه‌گیری فشار خون و بررسی دقیق وضعیت شما، تشخیص دهد که آیا به داروی فشارخون نیاز دارید یا صرفاً با تغییر سبک زندگی می‌توانید فشار خون خود را به سطح نرمالی برسانید. درواقع، پزشک باید روش درمانی‌ای را انتخاب کند که بتواند فشار خون بیمار را به شکل بهتری کنترل کند. گاهی اوقات هم پزشکان از ترکیبی از روش‌های درمانی استفاده می‌کنند.
معمولاً، برای آن دسته از بیمارانی که در معرض عوارض جدی فشار خون هستند (مثل احتمال بروز سکته قلبی)، داروهای فشار خون تجویز می‌شود. عدد فشار خون هم می‌تواند باعث شود پزشک قرص فشار خون برای شما تجویز کند. مثلاً، در فشار خون ۱۳۰ روی ۸۰، پزشک قطعاً تصمیم می‌گیرد با تجویز دارو، فشار خون را کاهش دهد. در صورتی که فشار خون شما به مدت چند سال تغییر خاصی نکند و همه‌چیز هم تحت کنترل باشد، به‌احتمال‌زیاد، پزشک هم داروی فشار خون شما را قطع می‌کند.
عوامل مؤثر در انتخاب داروی فشار خون
عوامل مختلفی در انتخاب داروی فشار خون برای بیمار تأثیرگذار هستند:
۱- شرایط سلامتی فرد
پزشک با ارزیابی شرایط سلامتی فرد، مناسب‌ترین داروی فشارخون را برای بیمار تجویز می‌کند. با توجه به سابقه پزشکی بیمار، بعضی از داروهای فشار خون تأثیر بهتری خواهند گذاشت. مثلاً، در بیمارانی که بر اساس سابقه پزشکی دچار فشار خون بالا شده‌اند، قرص والزومیکس تجویز می‌شود.
معمولاً، یکی از عوامل مهم در بررسی شرایط سلامت خانم‌ها این است که آیا باردار هستند یا خیر. مثلاً، قرص فشار خون والزومیکس در خانم‌های باردار به‌هیچ‌عنوان تجویز نمی‌شود، زیرا احتمال صدمه و مرگ جنین و سایر عوارض خطرناک وجود دارد. در چنین شرایطی، پزشک جایگزین دیگری برای این دارو پیدا می‌کند و یا با توصیه‌های دیگر در حوزه ارتقای سلامت، مصرف دارو را به‌طورکلی از رژیم غذایی زنان باردار حذف می‌کند.
۲- سن بیمار
همراه با افزایش سن، ریسک بروز فشارخون هم افزایش می‌یابد. سن بیمار هم نقش مهمی در انتخاب نوع دارو دارد. به‌عنوان‌مثال، در افراد جوانی که از فشار خون بالا رنج می‌برند، پزشک دسته‌های بازدارنده آنزیم مبدل آنژیوتانسین (کاپتوپریل، الاناپریل و غیره)، مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین (والزارتان، لوزارتان و غیره) و بتا بلاکرها (نادولول، پروپانولول و غیره) از سری داروهای فشار خون را تجویز می‌کند.
۳- عوارض جانبی داروها
در نظر گرفتن عوارض جانبی داروها هم قطعاً در انتخاب نوع داروی فشار خون بی‌تأثیر نیست. به‌عنوان‌مثال، در افراد بالای ۶۰ سال، دسته بتا بلاکر به‌عنوان داروهای فشار خون اولیه تجویز نمی‌شوند، زیرا عوارض آن احتمالاً بیشتر از مزایا و فواید آن است.
عوارض جانبی داروهای و قرص‌های فشار خون هم شامل جنبه فیزیکی می‌شود و هم جنبه روانی؛ به‌عبارت‌دیگر، عوارضی چون سردرد، تهوع و یا تغییر رنگ ادرار، همگی به جنبه فیزیکی و جسمی مربوط می‌شوند، ولی عوارضی چون احساس اضطراب شدید جنبه روانی را درگیر می‌کند.
۴- هزینه داروهای فشار خون
انتخاب داروی فشار خون با هزینه مقرون‌به‌صرفه‌ای که همیشه در دسترس بیمار قرار داشته باشد، همیشه در اولویت است. هزینه قرص‌های فشار خون متفاوت است و بیماران تحت پوشش بیمه‌های درمانی هزینه کمتری می‌پردازند.
چه بیمارانی باید قرص فشار خون مصرف کنند؟
همان‌طور که می‌دانید، مصرف یا عدم مصرف قرص‌ها و داروهای فشار خون وابسته به تجویز پزشک است، ولی به‌طورکلی، افرادی که از شرایط زیر برخوردار هستند، باید طبق نظر پزشک قرص فشار خون مصرف کنند:
- بیمارانی که سابقه سکته دارند
- بیمارانی که سابقه بیماری‌های زمینه‌ای دارند
- بیمارانی که سن بالایی دارند (بالای ۵۰ سال)
- بیمارانی که سابقه فشار خون بالا دارند.
نتیجه گیری
داروهای پرفشاری خون انواع بسیار مختلفی دارند و انتخاب داروی فشار خون مناسب هم به عهده پزشک شماست. معمولاً، برای آن دسته از بیمارانی که در معرض عوارض جدی فشار خون هستند (مثل احتمال بروز سکته قلبی)، عدد فشار خون آن‌ها از حد نرمال بسیار بالاتر یا پایین‌تر است، سابقه بیماری‌های زمینه‌ای دارند و یا از سن بالایی برخوردار هستند، داروهای فشار خون تجویز می‌شود. عوامل مختلفی بر انتخاب داروی فشار خون مناسب تأثیرگذار هستند. عواملی مثل شرایط سلامت بیمار، سن بیمار، عوارض جانبی داروها و حتی هزینه داروها، همگی نقش مهمی در انتخاب قرص فشار خون دارند. شما برای کنترل فشار خون خود چه دارویی مصرف می‌کنید؟ آیا تابه‌حال، در مورد علت انتخاب داروی فشار خون با پزشک خود صحبت کرده‌اید؟
