یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی که تاثیر منفی بر چشم و بینایی شما دارد، فشار خون بالا است. بالا بودن فشار خون، مشکلات زیادی برای چشم شما به وجود می‌آورد و برخی از آن‌ها به آسیب‌های جبران‌ناپذیری منجر می‌شود. به همین دلیل اغلب اوقات، هنگام آزمایش چشم، فشار خون شما اندازه‌گیری می‌شود. پشت چشم شما نیز می‌تواند سرنخ‌هایی در مورد سلامت عروق و سطح کلسترول شما ارائه دهد، بنابراین، انجام آزمایش‌های منظم چشمی برای سلامت چشم‌تان بسیار سودمند است. در ادامه این مطلب به بررسی اثرات و عوارض افزایش فشار خون روی چشم می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
فشار خون بالا چیست؟
فشار خون بالا یک بیماری سیستماتیک است که ممکن است به شدت اندام‌های حیاتی مانند مغز، قلب، کلیه و چشم را در معرض خطر قرار دهد. به آرامی پیشرفت می‌کند و به تدریج و قبل از اینکه اثرات مضر آن برای اندام‌ها از نظر بالینی قابل مشاهده باشد به بافت آسیب می‌رساند.
اثر فشار خون بالا بر چشم و بیماری‌ها چشمی
یکی از نکات مهمی که درباره افزایش فشارخون باید بدانید این است که در بیشتر مواقع، علائم محسوس و قابل مشاهده‌ای ندارد و به همین دلیل در کشوری مثل انگلیس، ۵ میلیون بزرگسال با فشار خونی بالا زندگی می‌کنند بدون اینکه خود این افراد خبر داشته باشند. در برخی مواقع، فشارخون زیاد منجر به بروز بیماری‌های چشمی زیر شود:
- رتینوپاتی پرفشاری خون
- گلوکوم
- کوروئیدوپاتی
- نوروپاتی بینایی
در ادامه، ما هر یک از این بیماری‌ها را بررسی کرده و توضیح می‌دهیم که چگونه افزایش فشار خون می‌تواند در بروز این بیماری‌ها نقش داشته باشد.
رتینوپاتی پرفشاری خون
بعضی از بیماری‌های چشمی به دلیل فشار خون زیاد ایجاد می‌شوند و برخی از آن‌ها اثرات مخرب درازمدتی بر بینایی شما دارند. رتینوپاتی پرفشاری خون یکی از این بیماری‌ها است و به عروق خونی پشت چشم آسیب می‌زند. هنگامی که این رگ‌های خونی آسیب ببینند، خونریزی در چشم رخ داده و در نهایت منجر به تاری دید و در موارد شدید، از دست دادن کامل بینایی می‌شود. علاوه بر این، گاهی اوقات، علائمی مانند لکه‌هایی روی شبکیه، تورم ماکولا (لکه زرد رنگ شبکیه) یا تنگ شدن رگ‌های خونی ظاهر می‌شود و از رسیدن جریان خون به شبکیه جلوگیری می‌کند.
رتینوپاتی پرفشاری خون مجموعه ای از علائم چشمی است که در نتیجه پرفشاری خون در شبکیه رخ می‌دهد. هر چه فشار خون بیشتر باشد و مدت زمان بیشتری طول بکشد احتمال آسیب شدید به چشم و در نتیجه بقیه بدن بیشتر می‌شود. عوامل دیگری که بر شدت رتینوپاتی هیپوتانسیو می‌افزایند عبارتند از تصلب شرایین، سن بالا، دیابت، کلسترول بالا، تری گلیسیرید و سیگار کشیدن.
اکثر افراد مبتلا به رتینوپاتی پرفشاری خون تا مراحل حاد بیماری علائمی ندارند. با وجود این، این بیماری ممکن است با علائم زیر ظاهر شود:
- تار دیدن، دوبینی یا کاهش بینایی
- سردرد
بروز علائم ناگهانی از یک وضعیت اضطراری خبر می‌دهد و نشان‌دهنده فشارخون بسیار بالا است.
افراد مبتلا به درجه ۴ (رتینوپاتی شدید) اغلب به دلیل فشارخون بسیار بالا مشکلات قلبی و کلیوی دارند. این افراد بیشتر از سایرین در معرض سکته مغزی قرار دارند.
در بیشتر موارد، اگر فشارخون کنترل شود، شبکیه چشم بهبود می‌یابد. با این حال، برخی از افراد مبتلا به رتینوپاتی درجه ۴ با آسیب دائمی به عصب بینایی یا ماکولا روبرو خواهند شد.
بیماری گلوکوم ناشی از فشار خون بالا
یکی دیگر از شایع‌ترین بیماری‌های چشمی است که به دلیل افزایش فشار خون رخ می‌دهد. در بیماران مبتلا به گلوکوم، مایعی در جلوی چشم جمع و به این ترتیب، منجر به افزایش فشار روی چشم می‌شود. با گذشت زمان، تجمع مایع به عصب بینایی آسیب وارد می‌کند و به آرامی میزان بینایی و سطح دید محیط را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. در موارد حاد و در صورت عدم درمان، گلوکوم به نابینایی کامل چشم‌ها منجر می‌شود.
کوروئیدوپاتی
علاوه بر این، یکی از عوارض فشار خون بالا این است که باعث تجمع مایع در زیر شبکیه چشم و ایجاد بیماری به نام کوروئیدوپاتی می‌شود. افزایش مایع در جایی که نباید باشد انحراف چشم، تاری دید و حتی زخم در داخل چشم را به دنبال دارد.
نوروپاتی بینایی
نوروپاتی بینایی ناشی از فشارخون به آسیب عصبی در چشم گفته می‌شود که به دلیل مسدود شدن جریان خون در شبکیه اتفاق می‌افتد. انسداد جریان خون، سلول‌های عصبی را از بین می‌برد و از دست دادن بینایی و خونریزی در داخل چشم از عوارض آن است. با گذشت زمان، این آسیب شدیدتر می‌شود؛ به این معنی که درمان زود هنگام برای حفظ بینایی شما حیاتی است. البته، بهترین راه برای مقابله با این موضوع این است که اقدامات پیشگیرانه به منظور حفظ فشارخون در سطوح سالم و پایین را انجام دهید.
نتیجه‌گیری
فشار خون بالا با عوارض و بیماری‌های مختلفی همراه است. همانطور که مشاهده کردید این بیماری اثرات منفی روی چشم داشته و باعث آسیب دیدن آن می‌شود. بنابراین، در صورتی که فشار خون شما مدتی است بالا رفته است بهتر است به پزشک مراجعه کنید و از عوارض چشمی بعدی ناشی از آن جلوگیری کنید. علاوه بر این، مراجعه به یک متخصص چشم برای معاینه و مشاهده هرگونه علائم غیرطبیعی در شبکه و یا خود چشم به شما کمک خواهد کرد که در صورت بروز هریک از بیماری‌های چشمی فوق سریع‌تر آن را درمان کنید و از آسیب‌های بعدی در امان بمانید.
